Thành viên tổ tự quản môi trường xã Hồng Thái (Việt Yên) thu gom rác thải trên địa bàn.

Điểm sáng Hồng Thái

Trước đây, thông qua hoạt động giám sát của ban công tác mặt trận các thôn ở xã Hồng Thái (Việt Yên), nhận thấy người dân có thói quen vứt rác bừa bãi hoặc tự đốt gây ô nhiễm môi trường. Năm 2012, Ủy ban MTTQ xã đảm nhận nhiệm vụ tuyên truyền giúp người dân thay đổi nhận thức về việc xử lý rác. Ủy ban MTTQ xã thành lập 16 tổ tự quản thu gom rác thải với 24 nhân viên ở 5 thôn, đồng thời vận động đoàn viên, hội viên tham gia.

Để có kinh phí cho các tổ tự quản hoạt động, mỗi hộ dân tự nguyện đóng góp 20 nghìn đồng/tháng. Hiện, thành viên tổ tự quản được hưởng mức trợ cấp từ 1,2 đến 1,5 triệu đồng/tháng/người. Ban công tác mặt trận các thôn thường xuyên giám sát việc thực hiện nhiệm vụ thu gom rác thải, vệ sinh môi trường. Đến nay, các tuyến đường liên thôn, liên xã trên địa bàn đều được dọn vệ sinh sạch sẽ, không còn tình trạng rác thải vứt tràn lan ở khu vực công cộng. Theo ông Trần Văn Nhiệm, Chủ tịch Ủy ban MTTQ xã, thành viên các tổ tự quản nhìn chung đời sống còn khó khăn, trong khi công việc nặng nhọc nên ngoài đề xuất mức trợ cấp, qua giám sát, mặt trận đã kiến nghị UBND xã mua bảo hiểm y tế cho họ.

Vợ chồng chị Trịnh Thị Lan và anh Thân Văn Bộ (đều SN 1964) ở thôn Như Thiết có gần 10 năm tham gia tổ tự quản. Công việc tuy vất vả song anh chị luôn cố gắng hoàn thành, giữ cho đường làng ngõ xóm sạch đẹp. “Gia đình tôi hoàn cảnh khó khăn, bản thân hay đau ốm. Được xã quan tâm mua thẻ bảo hiểm y tế, mỗi lần đi khám bệnh, gia đình tôi đỡ tốn kém hơn”, chị Lan phấn khởi nói. Như vợ chồng chị Lan, các thành viên còn lại đều có thẻ bảo hiểm y tế. Hiện xã Hồng Thái là đơn vị đầu tiên trên địa bàn tỉnh hỗ trợ người dân tham gia tổ tự quản môi trường theo hình thức này.

Nhiều cách làm hay

Thực tế cho thấy, vai trò giám sát của Ủy ban MTTQ và các tổ chức thành viên đã được khẳng định. Từ năm 2013 đến nay, MTTQ các cấp tổ chức gần 20 nghìn cuộc giám sát, phát hiện hàng trăm vụ việc sai phạm, thu hồi cho nhà nước hơn 1 tỷ đồng. Cùng đó kiến nghị những vấn đề liên quan đến quyền lợi trực tiếp của nhân dân. Tiêu biểu phải kể đến hoạt động giám sát xây dựng nông thôn mới của huyện Lạng Giang; rà soát chính sách người có công với cách mạng của huyện Lục Nam; việc thực hiện chính sách hỗ trợ với đồng bào dân tộc thiểu số của mặt trận các huyện Sơn Động, Lục Ngạn, Yên Thế...

Ở mỗi địa phương, Ủy ban MTTQ lại có sáng tạo trong cách làm, phù hợp với tình hình thực tế. Ví như Ủy ban MTTQ huyện Lạng Giang chú trọng khâu lựa chọn nội dung giám sát. Ông Nguyễn Mạnh Mười, Chủ tịch Ủy ban MTTQ huyện cho biết: “Đang trong thời gian nước rút xây dựng nông thôn mới, trên địa bàn có nhiều công trình được đầu tư xây dựng nên huyện tập trung chọn nội dung liên quan đến xây dựng kết cấu hạ tầng; việc quản lý, sử dụng các khoản đóng góp; đánh giá mức độ hài lòng của người dân về quá trình xây dựng nông thôn mới tại địa phương...”. Với cách làm như vậy, huyện đã kịp thời phát hiện 20 vụ việc sai phạm, làm lợi hàng chục triệu đồng cho ngân sách nhà nước. Cùng đó, kiến nghị hai xã Phi Mô và Nghĩa Hòa điều chỉnh một số tiêu chí xây dựng nông thôn mới, đáp ứng nhu cầu của người dân.

Ở huyện Lục Ngạn, mặt trận các cấp tích cực giám sát công tác bình xét hộ nghèo, cận nghèo, bảo đảm tính công bằng trong nhân dân. Đơn cử như tại xã Cấm Sơn, ban công tác mặt trận các thôn kiến nghị lãnh đạo địa phương bổ sung thêm danh mục tài sản cần thống kê khi rà soát, bình xét hộ nghèo, cận nghèo. Bởi lẽ ở vùng lòng hồ, phương tiện di chuyển của nhiều gia đình bằng xuồng máy song không có trong quy định. Còn với Ủy ban MTTQ tỉnh, qua khảo sát thực tế bộ phận một cửa một số xã, thị trấn đã kịp thời kiến nghị HĐND tỉnh ban hành Nghị quyết hỗ trợ phụ cấp, trang phục đối với công chức làm việc tại bộ phận này.

Công tác giám sát của Ủy ban MTTQ các cấp và các tổ chức thành viên bước đầu đã phát huy hiệu quả, tạo sự chuyển biến tích cực ở những cơ quan, đơn vị được giám sát; nâng cao nhận thức của cán bộ và tạo sự đồng thuận trong nhân dân. Tuy nhiên hoạt động này cũng còn một số hạn chế do việc tổ chức học tập, quán triệt quy chế, quy định ở một vài đơn vị, địa phương còn chậm; đội ngũ làm công tác giám sát thiếu kinh nghiệm; một số nơi lựa chọn nội dung giám sát chưa phù hợp với khả năng, hoạt động còn mang tính hình thức...

Bà Diêm Hồng Linh, Phó Chủ tịch Ủy ban MTTQ tỉnh cho biết: “Để nâng cao hiệu quả, mới đây, Ủy ban MTTQ tỉnh cấp gần 300 sổ tay phổ biến các văn bản quy định của Nhà nước và hướng dẫn các bước thực hiện phù hợp với từng nhóm nội dung giám sát cho cán bộ mặt trận ở cơ sở. Thời gian tới, đơn vị mở thêm một số lớp tập huấn, bồi dưỡng kỹ năng cho cán bộ; đẩy mạnh công tác thi đua, khen thưởng với các tập thể, cá nhân làm tốt hoạt động này”.

Nhật Tiến