Minh họa: Thế Đại

Chanh leo ra nhiều hoa, Thy chắc mẩm hè này đã có món ngon giải nhiệt. Hồi chưa lấy chồng, Thy hay giúp mẹ nạo lõi chanh leo cất vào ngăn đá để dành uống nước cả năm. Trưa nào mẹ cũng pha một cốc rồi bảo Thy “uống đi con, mát lắm”. Giờ trồng cây là nhớ đến người mẹ đã khuất. Trông cây ra nhánh nở hoa là như trông chờ một thứ phép màu. Bởi Thy từng trồng nhiều loại cây, từng có những mùa rút gan rút ruột mà đợi quả. Nhưng không bông hoa nào thành quả tựa như người đàn bà hiếm muộn mong con qua những mùa trăng. Thỉnh thoảng Hùng lại mang dao chặt một thân cây, miệng lẩm bẩm để làm gì cho chật đất, toàn là hoa đực. Vết chém sắc lẹm, ứa nhựa. Gốc cây nhọn hoắt như một mũi tên đâm vào lòng Thy nhoi nhói. Đàn bà mà không thể có con như Thy cũng khác gì cái cây kia. Cây còn có bóng mát cho đời. Thy chẳng có gì ngoài những nỗi buồn vụn vặt…

Hồi mới cưới, vợ chồng Thy dắt díu nhau về đây mua đất xây nhà. Thị xã chỉ ồn ã vào lúc bốn, năm giờ sáng khi chợ trung tâm bắt đầu mở cửa. Những người đàn bà buôn thúng bán bưng dậy thật sớm, đầu tóc có khi còn rối bù đã vội đi lẫn vào trong chợ. Thy cũng lẫn đâu đó trong những đống cà rốt, khoai tây, rau bắp cải, su hào. Thy mua đi bán lại kiếm ít lời, trang trải nợ nần và lo cho chồng ăn học. Tiền xây nhà nợ vài trăm triệu, lãi hàng tháng cũng đủ hoa mày chóng mặt. Đã vậy Hùng còn học thêm đủ thứ mong kiếm được một chỗ đứng tử tế hơn trong công ty. Hùng lấy được bằng thạc sĩ cũng là lúc Thy bước sang tuổi 33, trên đầu đã có vài sợi bạc. Đàn bà tuổi ấy mà bạc tóc hẳn đã qua nhiều đêm trằn trọc lo toan xoay xở, gánh gồng. Nợ trả xong, chồng đã ổn định công việc cũng là lúc Thy thở phào nghĩ đến chuyện sinh con. Nhưng đâu phải cứ mong là được. Hết mùa trăng này đến mùa trăng khác mà tiếng ầu ơ vẫn khao khát trong lòng. Giá mà bây giờ bụng Thy cũng có một sinh linh để được nghén ăn nghén ngủ như người ta. Để nửa đêm được nũng nịu với chồng “em thèm ăn phở bò, thèm bánh đa cua”. 

Cây đầu tiên Thy mang về trồng là đu đủ. Đó là loại quả chồng thích, ăn bao nhiêu cũng không thấy chán. Nghe chị bán cây giống giới thiệu đây là giống đu đủ quả dài, ngọt mát, cực ít hạt. Quan trọng là chị ta còn bày cho Thy ít kinh nghiệm chăm bón để đu đủ có quả quanh năm. Hôm thấy bông hoa đầu tiên, Thy đã nghĩ xa xôi. Rằng trên mâm cơm nhà mình sắp có thêm món tráng miệng là đu đủ chín. Sai quả thì sẽ biếu hàng xóm mỗi nhà vài quả để xay cho trẻ con ăn dặm. Chẳng mấy chốc, hoa ra nhiều mọc chen chúc lẫn nhau từ dưới gốc lên tận ngọn. Chồng nhìn mê lắm, hí hửng gạ mua thêm vài cây nữa về trồng. Nhưng hoa rụng dần mà không có đĩa đu đủ nào trên mâm cơm nhà Thy. Hết đợt hoa này đến đợt hoa khác rụng tơi bời dưới sân. Thy vài lần trễ kinh nín thở đợi chờ. Đã có lúc tưởng như mình buồn nôn, tưởng như mình thèm chua, tưởng như cơ thể mình có gì đổi khác. Rụt rè nghe ngóng. Len lén mừng vui. Phập phồng lo sợ. Thy không nhớ hết đã bao nhiêu lần như thế để rồi bẽ bàng với chồng và chính bản thân.

Thỉnh thoảng hàng xóm lại sang xin hoa đu đủ đực để chữa bệnh cho con. Khi dùng chữa tưa lưỡi, khi ho gà, khi thì đái rắt. Hùng cười bảo:

- Ít ra cũng không phải của bỏ đi. 

- Cây không có quả thì dùng hoa. Chứ đàn bà mà không có con thì coi như bỏ đi.

- Em chỉ nói luyên thuyên. Khối người không đẻ, không thích có con mà họ vẫn sống vui vẻ hạnh phúc đấy thôi. Lúc nào cũng son rỗi chẳng phải lo tã bỉm, nôn trớ và phát rồ vì những trò nghịch ngợm của bọn trẻ.

- Nhà không có tiếng trẻ con thì buồn chết. Hai người lớn biết làm gì cho hết ngày rộng tháng dài?

- Kiếm tiền, nấu ăn, đi du lịch. Lo gì không tiêu xài hết thời gian chứ.

Nhưng rồi hai con người đang dần già đi đã thấy cuộc đời thật buồn tẻ biết bao. Tiền kiếm nhiều cũng chẳng thể mua được niềm vui. Tích cóp cũng chẳng biết để cho ai khi không có lấy một mụn con. Những bữa ăn dọn ra không buồn động đũa nên niềm hứng thú vào bếp cũng dần thưa thớt. Những chuyến du lịch dè xẻn tiếng cười vì đi đến đâu cũng thấy nhà người ta đông vui là thế. Những cánh cửa trong nhà thường khép chặt để Thy khỏi bận lòng khi thấy nhà hàng xóm nựng nịu vỗ về con. Để tiếng gọi “mẹ ơi” ngọt thơm như kẹo mạch nha không làm chị nhói lòng. Để mỗi khi ai đó mắng con: “Biết bướng bỉnh thế này mẹ thà đẻ ra quả trứng” thì Thy đỡ phải thở dài than: “Mắng gì mà mắng hoài. Tôi mà có đứa con như vậy thì cưng hết mức”. Thỉnh thoảng nghe nhà bên mắng con rin rít qua kẽ răng: “Con hư thì tống cổ ra đường. Mẹ không nuôi nữa”. Y như rằng Thy nói vọng sang “Đuổi ra đường là tôi nhặt về nuôi thật đó”. Hùng thấy thế vội ướm lời:

- Hay là nhận con nuôi?

- Thì anh cứ xin về đây em nuôi hết.

Thy nghe thấy tiếng thở phào nhẹ nhõm của chồng. Hai đứa con nuôi một trai, một gái mà chồng đưa về trộm vía đều giống chồng như đúc. Hàng xóm xì xào, Thy vờ như không nghe thấy. Thy không thể sinh con cho chồng thì để người khác đẻ, Thy nuôi. Ít ra cũng là máu mủ của chồng có đi đâu mà thiệt. Thy nghĩ mình thương chúng thì chúng cũng thương mình. Đón chúng về từ khi còn đỏ hỏn, Thy ít có thời gian nghĩ vẩn vơ. Cũng nhiều đêm mất ngủ trông con ốm sốt. Cũng cháo bột xay nấu như ai. Trên cơ thể cũng đầy mùi khai khú. Chị đã quên chúng chỉ là con nuôi. Chị tưởng như chính mình đã mang nặng đẻ đau chín tháng mười ngày sinh ra chúng. Thỉnh thoảng thiên hạ lại vô tình xoáy vào nỗi đau của chị. Khi ai đó đến mua hàng thốt lên: “Chị đẻ khéo quá, hai đứa trông rõ xinh xắn đáng yêu”. Cũng có khi họ bảo: “Chị đẻ thuê rồi, hai đứa con giống bố y như đúc”. Hàng xóm cận kề hiểu chuyện thường tế nhị mỗi khi nhắc đến con cái. Nhưng nhiều khi ngó hai đứa con không nét nào giống mình, chị len lén tủi thân. Ừ thì chúng đâu phải do chị sinh ra. Chúng là con của hai người đàn bà nào đó mà chị chưa từng thấy mặt. Có nhiều khi thấy chồng đăm đắm ngắm con, Thy tự hỏi phải chăng anh đang nhớ đến một người nào đó. Những đêm nằm cạnh chồng nghe mưa rơi ngoài cửa sổ, Thy thường thở dài. Khi nghĩ đến một đêm nào đó trong rất nhiều đêm vắng nhà, chồng đã ở bên cạnh người đàn bà khác. 

Thy trồng thêm mấy gốc mướp cho leo giàn lấy bóng râm thay thế chanh leo. Những ngọn mướp mập mạp vươn dài leo cả lên mái nhà. Thỉnh thoảng Thy lại vặt ngọn mướp xào tỏi vì không muốn chúng nuôi thêm nhiều bông hoa đực. Những bông hoa vàng đến nhức nhối cho đến khi héo tàn. Bầy ong từ đâu kéo đến bay vo ve suốt trưa hè. Ai đi qua cũng khen nhà có vườn mướp đẹp. Vài người dặn, chừng nào mướp có quả nhớ phần họ bát canh. Mùa hè mà có bát canh mướp nấu với cáy và mồng tơi thì ngon phải biết. Nhưng Thy không trông mong gì phép màu. Rồi cũng chỉ có những bông hoa đực rụng hờ hững dưới sân. Có lần chị nghĩ hay là tại đất? Cùng một quả mướp giống mà sao nhà hàng xóm trồng có mướp ăn còn nhà mình thì không. Biết đâu sống trong môi trường khác chị sẽ mang bầu, sẽ đẻ một đứa con kháu khỉnh. Thy từng bàn với chồng hay là mình bán nhà chuyển đi nơi khác sống. Chồng cười bảo có cả ngàn ca hiếm muộn, nếu cứ đổi chỗ ở mà sinh được con thì họ đã chẳng phải ngồi chờ dài cổ ngoài phòng khám. 

Dạo này, Thy không có thời gian ngắm những bông hoa đực nữa. Bởi còn bận dạy đứa lớn học bài, dắt đứa nhỏ tập đi. Nhà thỉnh thoảng cũng ầm ĩ vì bọn trẻ nghịch quá. Chúng mở vòi nước chảy lênh láng trong nhà vệ sinh, vẽ linh tinh ra tường, dán hình thủy thủ mặt trăng kín mít trên tủ lạnh, thành giường. Nhưng còn chưa kịp mắng thì đứa lớn lao vào thơm mẹ, đứa nhỏ ôm chân mẹ. Lau những vệt nước bọt chúng để lại trên mặt sau những nụ hôn tới tấp, Thy thấy lòng mình mềm êm hệt như những cánh hoa mướp vàng ươm đang nhẹ nhàng rụng dưới sân nhà. Dạo này Thy thích vào bếp nấu ăn trở lại chỉ vì tụi nhỏ thích ăn nem cuốn, ăn thịt kho tàu, ăn bánh rán Doremon. Bước ra từ bếp mồ hôi chảy ròng ròng trên mặt nhưng bao mệt nhọc tan biến khi ngồi ngắm các con ăn ngon lành. Rồi Thy sẽ già đi bên những vòng ôm ấm áp, những lần các con ùa vào lòng mẹ, những đêm dụi đầu vào tóc nhau mộng giấc lành. Thy phải cảm ơn ông trời vì đã mang các con đến với mình. 

Mấy hôm nay miền Bắc nắng đỉnh điểm. Nếu không có giàn mướp che chắn chắc cái nóng sẽ xộc thẳng vào nhà. Tụi nhỏ có vẻ thích thú với lũ ong giấu mình trong những bông hoa mướp. Trong bức tranh con vẽ chiều qua cũng có những bông hoa mướp. Thy không còn thấy màu vàng ấy nhức nhối lòng mình nữa. Các con như cơn mưa mát lành khiến lòng Thy dịu lại. Giờ thì Thy không chặt những cây ra hoa đực nữa bởi Thy nghĩ cây chỉ cần xanh thôi cũng là một ân huệ với đời.

Truyện ngắn của Vũ Thị Huyền Trang