Nhiều giải pháp bảo tồn, phát huy giá trị dân ca quan họ, ca trù
Giáo sư, Tiến sĩ Đặng Hoành Loan, nguyên Phó Viện trưởng Viện Âm nhạc
“Tổ chức tốt mô hình CLB, các lớp học để ca trù tạo sức lan tỏa”
Giáo sư, Tiến sĩ Đặng Hoành Loan. |
Ca trù Bắc Giang đang từng bước hồi sinh sau 10 năm bảo tồn. Thể hiện rõ nét từ những lần tham gia liên hoan ca trù toàn quốc các năm 2011, 2014 và 2018. Qua mỗi năm, số lượng diễn viên của tỉnh tham gia liên hoan tăng, cùng với đó là nhiều giải thưởng. Và quan trọng hơn, các nghệ sĩ ca trù Bắc Giang ngày càng thể hiện được sự tự tin, tình yêu, trách nhiệm cao trong việc bảo tồn di sản nghệ thuật do tiền nhân để lại.
Phát huy yếu tố tích cực ấy, thời gian tới tỉnh Bắc Giang cần nhân rộng mô hình CLB ca trù (hiện tại toàn tỉnh có 8 CLB - PV), tổ chức thêm nhiều lớp học để ca trù luôn xây dựng được nhân tố mới, làm nòng cốt cho phong trào, từ đó nhanh chóng tạo sức lan tỏa ra toàn tỉnh. Bên cạnh đó nên tăng cường tuyên truyền di sản cả tới người dân lẫn đội ngũ cán bộ, đảng viên, giúp họ hiểu đúng và có trách nhiệm chung tay gìn giữ ca trù – loại hình nghệ thuật đã vắng bóng quá lâu trong đời sống xã hội.
Vấn đề nữa là nếu được, tỉnh Bắc Giang xem xét đứng ra liên kết, đăng cai tổ chức liên hoan ca trù tiểu khu vực nhằm tăng cường mối liên hệ với ca trù các tỉnh lân cận; tìm cách kết hợp các CLB ca trù với CLB thơ, tạo mối giao hòa thơ-nhạc. Đây là nguồn cung cấp lời ca phản ánh muôn mặt của đời sống xã hội cho ca trù. Ngoài ra, nghiên cứu đề xuất tỉnh phong tặng danh hiệu nghệ sĩ dân gian cấp tỉnh cho các nghệ sĩ ca trù…
Ông Nguyễn Sỹ Cầm, Phó GĐ Sở Văn hóa, Thể thao và Du lịch tỉnh Bắc Giang
“Đầu tư, tu bổ, tôn tạo di tích gắn với không gian văn hóa quan họ”
Ông Nguyễn Sỹ Cầm. |
Một trong những yếu tố cốt lõi để quan họ có thể phát triển mạnh mẽ là tạo được không gian văn hóa truyền thống. Để thực hiện điều này, ngành văn hóa, thể thao và du lịch cùng các địa phương ưu tiên đầu tư, tu bổ, tôn tạo các di tích, nhất là di tích ở những nơi có làng quan họ cổ. Đồng thời quan tâm xây dựng nhà văn hóa, cải tạo hồ cảnh quan, hỗ trợ các CLB về trang phục, đạo cụ, thiết bị để thực hiện việc truyền dạy, biểu diễn quan họ tại cộng đồng.
Tiếp tục đào tạo học sinh năng khiếu dân ca quan họ; bồi dưỡng kiến thức, kỹ năng quan họ cho các giáo viên dạy nhạc các trường phổ thông trong tỉnh, từ đó tổ chức truyền dạy hiệu quả quan họ trong học đường. Vấn đề quan trọng khác là tập trung nâng cao chất lượng liên hoan hát quan họ, tạo không gian văn hóa đậm màu sắc dân gian nhằm tác động tích cực trong việc bảo tồn, phát huy giá trị dân ca quan họ trong cộng đồng.
Nghệ nhân Nguyễn Phú Hiệp, làng quan họ Thổ Hà, xã Vân Hà (Việt Yên)
“Phát huy vai trò nghệ nhân trong bảo tồn dân ca quan họ”
Nghệ nhân quan họ Nguyễn Phú Hiệp. |
Phải là nghệ nhân chơi quan họ lâu năm mới hiểu thế nào là cách thức trình diễn một canh quan họ đúng lề lối của quan họ, hiểu biết sâu sắc về vốn bài bản quan họ và giá trị cốt lõi của di sản này. Chính bởi vậy, vai trò của những nghệ nhân là hết sức quan trọng, vừa “giữ lửa”, vừa trực tiếp “truyền lửa”, truyền bá cách chơi quan họ. Vốn liếng, kỹ năng chuẩn mực về di sản mà đội ngũ nghệ nhân đang nắm giữ truyền lại cho cộng đồng thực sự quan trọng và cần thiết.
Thực tế, nghệ nhân quan họ trong tỉnh Bắc Giang thời gian qua đã có những đóng góp hết sức tích cực, góp phần đưa quan họ lan tỏa vào đời sống xã hội. Tuy nhiên, để thực hiện tốt hơn trọng trách, sứ mệnh truyền bá lớn lao ấy, đội ngũ nghệ nhân rất mong muốn được các cấp, ngành, địa phương quan tâm tạo điều kiện về không gian, cơ chế, chính sách hỗ trợ trong quá trình biểu diễn, truyền dạy kiến thức, vốn quan họ cổ trong cộng đồng.
Quốc Trường (tổng hợp)
Ý kiến bạn đọc (0)