Theo phản ánh của phóng viên Báo Bắc Giang, hiện giá rau xanh bình quân cao gần gấp hai lần so với cùng kỳ năm trước. Được mùa, dễ bán, thương nhân tìm đến tận đầu bờ ruộng để cân hàng. Tính ra so với vụ trước mỗi ha cho thu nhập tăng khoảng 20 triệu đồng. Đáng chú ý là diện tích cây vụ đông của toàn tỉnh năm nay hơn 12 nghìn ha, tăng 5% so vụ trước.

Lý giải nguyên nhân được mùa, giá tăng, lãnh đạo ngành nông nghiệp cho rằng do một số địa phương bị ảnh hưởng bởi thiên tai dẫn đến nguồn cung khan hiếm. Nhiều nơi nông dân bỏ ruộng vụ đông không còn "tự cung tự cấp" nên "cầu" tăng. Mô hình liên kết theo hợp đồng bao tiêu sản phẩm chặt chẽ hơn. Thời tiết lạnh nên rau "nội" dễ bảo quản, thương nhân bỏ qua việc phải buôn rau "ngoại" có chất bảo quản tươi lâu hơn. Đúng là "tốt chợ hơn tốt lợn".

Nhìn vào những nguyên nhân trên thì chỉ thấy "mô hình liên kết bao tiêu sản phẩm theo hợp đồng" là yếu tố ổn định cho giá  nông sản vụ đông của bà con trong tỉnh. Nếu như vụ sau, các địa phương khác không bị ảnh hưởng bởi thiên tai, diện tích cây vụ đông tăng ồ ạt, thời tiết không thuận cho rau xanh ưa lạnh... thì giá nông sản sẽ ra sao? Chắc ai cũng biết câu trả lời vì giá nông sản phập phù đã diễn ra ở nhiều vụ trước, có vụ phải bán rẻ như cho, thậm chí đổ đi không hết.

Làm thế nào để tăng giá trị, hiệu quả cho nông sản vụ đông? Chắc chắn hơn cả vẫn là liên kết sản xuất, bao tiêu sản phẩm theo hợp đồng một cách chặt chẽ. Về vấn đề này ngành chức năng, chính quyền địa phương cần khuyến khích mô hình bằng cách tạo điều kiện thuận lợi và môi giới giao dịch giữa các đối tác tiềm năng, có chính sách ưu đãi, nâng cao năng lực chuyên môn và tuyên truyền cho các bên về những lợi ích và rủi ro tiềm tàng, tránh tình trạng đơn phương phá hợp đồng như đã từng xảy ra.

Tổng hợp, dự báo, thông tin thị trường là việc cần làm tốt hơn. Làm thế nào để tổng hợp diện tích từng loại cây vụ đông chính xác nhất, từ đó phân tích, dự báo nhu cầu thị trường rồi khuyến cáo kịp thời đến nông dân.

Để phát triển nông nghiệp bền vững nói chung và cây vụ đông nói riêng thì vấn đề mấu chốt vẫn là nâng cao sức cạnh tranh của nông sản trên thị trường. Theo đó cần nâng cao chất lượng nông sản bảo đảm yêu cầu về an toàn vệ sinh nhằm lấy lại niềm tin của người tiêu dùng; đẩy mạnh  ứng dụng tiến bộ khoa học nhằm hạ giá thành sản phẩm.

Nếu không có sự hỗ trợ thiết thực của cơ quan chức năng, chính quyền địa phương; người sản xuất thiếu thông tin thị trường; sức cạnh tranh của nông sản yếu thì niềm vui được mùa, được giá như vụ đông năm nay vẫn chỉ là ăn may và mỗi một lần xuống giống người nông dân vẫn xác định như "đánh bạc với thị trường".

Trần Anh