Một trong những khó khăn về quản lý đối tượng thi hành án hình sự tại cộng đồng là thi hành án treo đối với trường hợp bị án không có mặt tại địa phương nơi cư trú. Điều này đã gây nhiều trở ngại cho cơ quan thi hành án trong việc triệu tập bị án. Huyện Lục Ngạn hiện có hơn 150 trường hợp đang chấp hành án hình sự tại cộng đồng, trong đó có một số bị án không có mặt tại địa phương nơi cư trú theo quyết định của tòa án. 

Đối tượng trốn thi hành án Trần Văn Học bị cơ quan công an bắt giữ.

Đơn cử như trường hợp Nguyễn Văn Tráng (SN 1987) ở thôn Nguộn Ngoài, xã Hồng Giang. Tráng phạm tội cố ý gây thương tích, sau khi tòa án tuyên phạt thì đối tượng này không có tại địa bàn cư trú dẫn tới cơ quan công an phải ra quyết định truy nã, điều này làm ảnh hưởng đến việc thực thi bản án đã có hiệu lực pháp luật.

Bên cạnh đó, việc xác định trường hợp người bị kết án phạt tù đang tại ngoại bỏ trốn cũng gặp nhiều trở ngại khi không có khái niệm cụ thể thế nào là bỏ trốn. Việc xác minh để xác định người bị kết án phạt tù bỏ trốn trong thời gian bao nhiêu ngày chưa được quy định cụ thể. Từ đó kéo dài thời gian chấp hành án phạt đối với đối tượng, thậm chí tạo cơ hội cho tội phạm trốn thoát. 

Trần Văn Học (SN 1984) trú tại thôn Suối Ván, xã Nghĩa Phương (Lục Nam) có hành vi tổ chức đánh bạc tại nơi cư trú, bị Tòa án nhân dân huyện Lục Nam tuyên phạt 1 năm tù giam cho hưởng án treo. Trong quá trình thi hành án, đầu tháng 5/2020, Trần Văn Học đã bỏ trốn khỏi địa phương và bị Công an tỉnh ra quyết định truy nã toàn quốc.

Bên cạnh những khó khăn bất cập trên thì thực tế hiện nay, một số cơ quan thi hành án hình sự cấp huyện còn tình trạng chậm đưa người bị kết án phạt tù được tại ngoại đi chấp hành án. Lý do đưa ra là người bị kết án đi lao động ở ngoài nơi cư trú, thường xuyên đi về chứ không phải là bỏ trốn nên không ra văn bản báo cáo Tòa án nhân dân đã ra quyết định thi hành án đề nghị cơ quan thi hành án hình sự có thẩm quyền ra quyết định truy nã. 

Tình trạng bản án, quyết định của tòa án không được thi hành, dẫn đến cơ quan thi hành án hình sự phải ra quyết định truy nã và tổ chức truy bắt (đối với trường hợp bị án bị xử phạt tù) hoặc là không thể thi hành được (trong trường hợp án treo, cải tạo không giam giữ) dẫn đến làm mất niềm tin trong nhân dân và tốn thời gian, tiền bạc của cơ quan thực thi pháp luật.

Tại huyện Lạng Giang, năm 2020, Viện KSND huyện đã kiểm sát trực tiếp việc tuân theo pháp luật trong công tác thi hành án hình sự, dân sự tại 15 xã, thị trấn trên địa bàn. Qua đó cho thấy công tác quản lý, giáo dục người được hưởng án treo và cải tạo không giam giữ, các án phạt khác của UBND các xã, thị trấn chưa thực hiện tốt. 

Việc quản lý, bổ sung tài liệu vào hồ sơ thi hành án treo theo quy định còn chậm trễ. Người trực tiếp được giao giám sát, giáo dục đối với việc chấp hành nghĩa vụ của người được hưởng án treo, cải tạo không giam giữ và các án phạt khác chưa thực hiện nghiêm túc; còn chậm bàn giao hồ sơ cho Cơ quan thi hành án hình sự Công an huyện khi hết thời gian thử thách để cấp giấy chứng nhận cho các bị án. Công tác lập hồ sơ đề nghị xem xét rút ngắn thời gian thử thách chưa được UBND các xã quan tâm.

“ Cần quy định chặt chẽ hơn về điều kiện được áp dụng biện pháp ngăn chặn cấm đi khỏi nơi cư trú, bảo lãnh và đặt tiền hoặc tài sản có giá trị để bảo đảm thi hành án”. Đại tá Thân Văn Duy, Phó Giám đốc Công an tỉnh.

Để tháo gỡ, khắc phục những vướng mắc, tồn tại trên, ngày 10/4/2020, Chủ tịch UBND tỉnh ban hành Kế hoạch về việc thực hiện Chỉ thị số 05/CT-UBND “Tăng cường phối hợp thực hiện nâng cao hiệu quả công tác thi hành án hình sự và tái hòa nhập cộng đồng trên điạ bàn tỉnh Bắc Giang năm 2020 và những năm tiếp theo”. 

Theo Đại tá Thân Văn Duy, Phó Giám đốc Công an tỉnh thì vấn đề này cần quy định chặt chẽ hơn về điều kiện được áp dụng biện pháp ngăn chặn cấm đi khỏi nơi cư trú, bảo lãnh và đặt tiền hoặc tài sản có giá trị để bảo đảm thi hành án. Đồng thời có các quy định ràng buộc cụ thể để nâng cao trách nhiệm của chính quyền cấp xã trong việc quản lý, giám sát các đối tượng được áp dụng các biện pháp ngăn chặn tại nơi cư trú. 

Đây là nội dung quan trọng cần được đặt ra để giải quyết vì trong thực tế có nhiều trường hợp các đối tượng được áp dụng các biện pháp ngăn chặn, nhưng trong thời gian tại ngoại đã trốn khỏi địa phương hoặc chuyển đi nơi khác làm ăn, sinh sống mà không thông báo và làm các thủ tục theo quy định của pháp luật. 

Hội đồng thẩm phán TAND Tối cao cần sớm ban hành Nghị quyết hướng dẫn áp dụng Luật thi hành án hình sự và ban hành các mẫu biểu, các mẫu quyết định thi hành án để áp dụng thống nhất trong toàn quốc. 

Ngọc Anh

Giải quyết khiếu nại, tố cáo trong thi hành án: Quan tâm đối thoại, tạo đồng thuận

(BGĐT) - Nhờ quan tâm tới công tác tiếp dân, giải đáp thỏa đáng những băn khoăn, vướng mắc của đương sự, tỷ lệ giải quyết đơn thư khiếu nại, tố cáo (KNTC) của Chi cục THADS TP Bắc Giang (Bắc Giang) luôn đạt tỷ lệ cao, góp phần hạn chế án tồn đọng. 

Bắc Giang: Phấn đấu nâng tỷ lệ thi hành án dân sự xong hơn 81,5% về việc trong năm 2021

(BGĐT)-Theo hướng dẫn của Tổng cục Thi hành án dân sự (THADS), Cục THADS tỉnh Bắc Giang vừa giao chỉ tiêu, nhiệm vụ năm 2021 cho các đơn vị trực thuộc. 

Kịp thời đối thoại, giải quyết những vụ việc khó trong thi hành án dân sự

(BGĐT) - Với tinh thần khẩn trương, quyết liệt, từ đầu tháng 10/2020, ngành thi hành án tỉnh Bắc Giang đã bắt tay thực hiện nhiệm vụ của năm 2021. Trong đó tập trung xử lý triệt để những việc có điều kiện, án tồn đọng kéo dài, số tiền thi hành lớn.