Nữ tiến sĩ Vật lý Nghiêm Thị Minh Hòa. Ảnh: Nguyễn Duy Cường.

Sinh năm 1984 tại Hà Nội, Hòa cho biết con đường học tập của mình cứ bình thường tiến, không có gì trắc trở hay vấp váp. Học chuyên lý Trường THPT chuyên Khoa học tự nhiên, ĐH Quốc gia Hà Nội, lên ĐH, Hòa học Khoa Vật lý, Trường ĐH Khoa học Tự nhiên như một lẽ đương nhiên. Nhưng đi theo Vật lý đến cùng thì không phải ai cũng dám. Theo Hòa, lớp ĐH giờ chỉ một số ít các bạn đi vào con đường nghiên cứu. Có hai lý do để Hòa theo đuổi ngành khoa học cơ bản này đó là chị gái Hòa cũng học Vật lý và làm tiến sĩ tại Mỹ. Thứ hai là nhờ Giáo sư (GS.) Bạch Thành Công, Khoa Vật lý của Trường ĐH Khoa học Tự nhiên. Chính thầy Bạch Thành Công đã truyền cho Hòa tình yêu đối với môn khoa học này. “Từ năm thứ 3, Trường ĐH Khoa học Tự nhiên đã khuyến khích sinh viên tham gia nghiên cứu khoa học. May mắn cho mình là được thầy Bạch Thành Công hướng dẫn. Cũng phải kể đến câu nói của một giáo sư nước ngoài khi kiểm tra vấn đáp đã hỏi một câu mà mình không trả lời được. 

Tốt nghiệp ĐH Khoa học Tự nhiên, Hòa xin học bổng học thạc sĩ, tiến sĩ tại ĐH Osaka Nhật Bản. Lấy bằng tiến sĩ, Hòa xin về làm nghiên cứu sau tiến sĩ tại Trung tâm nghiên cứu Jülich, CHLB Đức. Có một điều thú vị là ông xã của Hòa cũng từng học cùng lớp vật lý tại ĐH, nhưng sau ĐH mỗi người rẽ một hướng. Hòa sang Nhật còn ông xã sang Mỹ. Rồi sau đó, hai người đều về Đức làm sau tiến sĩ. Tại đây, hai người đã nên duyên.

Tín hiệu vui từ quê nhà

Tuy nhiên, sau gần 5 năm làm việc tại Đức, đầu năm 2017, Hòa và ông xã đều về đầu quân tại Viện AIST. Với 7 công trình được đăng trên tạp chí ISI và đều là tác giả đứng thứ nhất, Hòa cho biết tâm đắc nhất là công trình vừa mới được đăng (tên bài báo là “Time evolution of the Kondo resonance in response to a quench” - Sự tiến triển theo thời gian của đỉnh cộng hưởng Kondo khi hệ bị thay đổi đột ngột” -  đăng trên tạp chí Physical Review Letters, ngày 13-10-2017), vì nó mở ra được nhiều hướng nghiên cứu.

“Làm việc trong nước tuy điều kiện vẫn còn khó khăn nhưng mọi người xung quanh có thể dễ dàng nhận thấy một thái độ làm việc hết sức nghiêm túc của chị. Điều mà tôi ấn tượng nhất, đó chính là tình yêu của chị đối với công việc nghiên cứu - và theo tôi, cách làm việc chuyên nghiệp và niềm đam mê nghiên cứu, chính là hai nhân tố quan trọng dẫn đến thành công ngày hôm nay của TS. Hòa” - Phó Giáo Sư (PGS.) Phạm Thành Huy, Viện trưởng Viện AIST chia sẻ.

Bên cạnh đó, PGS. Phạm Thành Huy cho biết cùng thời điểm TS. Hòa nộp hồ sơ, Viện nhận được hai hồ sơ khác của hai tiến sĩ trẻ cùng xin về làm. Cả ba người đều có hơn 9 năm học tập và nghiên cứu ở nước ngoài (Đức-Mỹ, Singapore), cả ba đều có lý lịch  khoa học rất tốt và có chuyên môn phù hợp với các hướng nghiên cứu của Viện. Sau khi trao đổi với nhau rất cặn kẽ về bức tranh tương lai nếu về công tác tại AIST, những thuận lợi, và cả những khó khăn và có lẽ là khó khăn nhiều hơn thuận lợi nếu so với môi trường nghiên cứu trước đó của các bạn, TS. Hòa và một tiến sĩ trẻ khác đã lựa chọn làm việc tại AIST.

Cũng theo PGS. Phạm Thành Huy, những năm gần đây, chính sách của Nhà nước, của Bộ Khoa học và Công nghệ có rất nhiều đổi mới tích cực nhằm thu hút và tạo điều kiện tốt nhất cho các tiến sĩ trẻ, nhất là các TS trẻ tốt nghiệp ở nước ngoài trở về nước công tác.

Theo Tiền Phong