Hai năm trước, thiên hạ mất mùa, cả xóm chỉ mỗi vườn của nhà cô được. Quả sai chíu chít, cô tưới tắm, chăm sóc một mình quần quật. Hoan đổi công cấy để nhờ người cày bừa, làm bốn sào ruộng, chăm hơn mẫu vườn vải thiều... nhiều lúc mệt tưởng đứt hơi mà chết. 

Minh họa: Tùng Quân.

Dù vậy, cô không chết mà ốm quặt quẹo mất hơn một tháng, đúng vào vụ thu hoạch vải thiều năm nay. Thế là thuê toàn bộ, cả bẻ lẫn bán. Trừ tất tật, có lẽ chỉ hơn người bị mất mùa tí tị.

Làm vườn thì năm được năm mất. Được thì rớt giá, bán trầy trật. Mất mùa được giá, bán như vỗ tay, bán xong lại tiếc vì hình như bị hớ. Có năm mất mùa là mất trắng. Cho nên, làm vườn cứ thấp thỏm nhiều nỗi lo vậy mà vẫn phải cố, tay có làm thì hàm mới có nhai... Làm vườn, điều quan trọng là nhà phải có người, có vốn, có sức khỏe. Đằng này, ăn đong theo vụ, trăm thứ cũng chỉ mình Hoan...

* * *

Sau gần một năm trẻ học online vì phòng tránh Covid 19, chưa hết tháng 7 mà bọn trẻ đã đi học ôn rồi. Thời tiết vẫn đỏng đảnh lúc mưa lúc nắng nên người Hoan lúc nào cũng thấy mệt mỏi. Cô nấu ăn sáng cho mẹ chồng và lũ trẻ, xong bưng bát mì cho chồng. 

Người đàn ông ấy đã có một thời rất vui vẻ, hoạt bát. Nhưng giờ thì những cơn đau luôn hành hạ anh đến khổ sở. Anh là thương binh chống Mỹ, cụt chân trái, vẫn còn mảnh đạn nằm trong đầu và một vết thương ở bả vai. Cứ giở giời là đến khổ cả bà mẹ già bảy mươi tám tuổi lưng đã còng rạp, khổ hai đứa con một lớp bảy, một lớp năm và cô.

Một mình tất bật lo ăn cho từng ấy con người, chuyện học hành của bọn trẻ, ốm đau, có ít tiền đâu. Khéo xoay lắm mới có năm không nợ. Còn thường là nợ cứ gối từ năm nọ sang năm kia, sau vụ vải thiều trả hết nợ cũ lại vay sang nợ mới. 

Có mấy khi Hoan được thảnh thơi, mặc bộ quần áo tươm tươm một tí, đi đôi dép cao cao cho có dáng người như hồi chưa lấy chồng? Nhiều lúc thấy mệt mỏi quá, chỉ muốn đi một nơi thật xa, hét lên, khóc thật to rồi nằm lăn ra ngủ một giấc cho quên hết nhọc nhằn. 

Nhưng Hoan yêu anh, yêu hai đứa con, thương bà mẹ chồng. Tình yêu như là định mệnh. Tình yêu ràng buộc cả một thời tuổi trẻ để cô cống hiến. Tình yêu đã buộc đời cô vào một bến đậu, cái nơi mà có một thời cô nghĩ nó toàn màu hồng, nay luôn căng lên như sợi dây đàn, nhưng nếu cô chỉ dừng lại một quãng là dây đàn sẽ đứt tung, cô như hăng lên, khao khát được dâng hiến cho cái tổ ấm bé nhỏ của mình. Cô chẳng nề hà, miễn là gia đình thân yêu của cô không đói...

* * *

Ngày trước, cả anh và cô đều tham gia công tác Đoàn thanh niên ở xã. Họ là một đôi trai tài gái sắc, giỏi giang và đảm đang. Tình yêu của họ thật đẹp. Tiễn Phú đi bộ đội, Hoan ở nhà chăm lo cho gia đình và vẫn tích cực tham gia công tác ở địa phương. Cô là linh hồn quy tụ những trái tim yêu luôn hướng về tiền tuyến. 

Có những nỗi đau mất mát, những niềm hạnh phúc đẫm đìa thời ấy đều chung nhau san sẻ. Chỉ có cô là không còn gì để kể lể cả. Phú đã bặt tin sau một năm. Hoan lặng lẽ và hy vọng. Cô vẫn kiên cường, động viên an ủi mọi người, giấu đi những lo lắng. Nhưng sau khi đã thu vén xong công việc, khi đối diện với bóng đêm, cô âm thầm khóc trong nỗi nhớ nhung, đau đớn và hy vọng Phú sẽ trở về...

Vào một buổi chiều, có người đàn ông chống nạng, đeo ba lô trên vai rẽ vào ủy ban xã hỏi thăm... Hôm ấy Hoan trực, cô đứng dậy định trả lời nhưng lại lảo đảo ngồi phịch xuống khi tận mặt anh.

Trận chiến Buôn Ma Thuột ngày 10/3/1975 đã phá vỡ thế trận của địch, khởi nguồn cho chiến dịch Tây Nguyên trên các mặt trận Đắk Lắk, Phú Bổn, Gia Lai, Kon Tum, Quảng Đức. Thừa thắng xông lên, bộ đội ta đã mở rộng địa bàn, tiếp tục chiến dịch Huế - Đà Nẵng, rồi tiến quân thần tốc hướng về Sài Gòn, đỉnh cao của chiến dịch. 

Trước khí thế như chẻ tre của quân ta, chiến lược trên toàn bộ chiến trường Miền Nam của Mỹ - Ngụy đã bị thất bại thảm hại. Ngày 30/4/ 1975, Chiến dịch Hồ Chí Minh kết thúc, đánh dấu một mốc son chói ngời trong lịch sử dân tộc: Tổ quốc thống nhất, non sông liền một dải. Trong ngày vui đất nước thái bình, người người hoan ca nhưng Phú không được hưởng niềm vui chiến thắng. 

Từ lúc tiến quân về Sài Gòn, không may Phú bị thương. Suốt 80 ngày đêm sau đó, dù đã được các y, bác sĩ tận tình cứu chữa nhưng vết thương ở bắp đùi phải, mảnh đạn nằm trong lá phổi trái và sau gáy khiến tính mạng Phú "ngàn cân treo sợi tóc".

Phú trở về sau mười ba năm kể từ ngày đi bộ đội. Anh im lặng, không muốn Hoan phải khó xử hay thiệt thòi về mình nên đến giờ mới về chỉ để thăm gia đình. Anh nghĩ cô đã con đàn cháu đống ấm êm rồi. Đi qua khu văn phòng xã, anh thấy khác quá nên định rẽ vào hỏi thăm. Nào ngờ chạm mặt Hoan ở đây. Vẻ mặn mòi của Hoan vẫn như xưa tuy cô có già đi chút ít... 

Anh lạnh nhạt mà trong lòng đau đớn như có trăm ngàn mũi kim châm chích, còn cô cứ xoắn xoặn, hân hoan tràn trề hạnh phúc. Nhưng rồi anh cũng phải đầu hàng trước sự tha thiết của cô. Mười mấy năm, cô từ chối bao lời tỏ tình, cô vẫn đi lại chăm sóc mẹ anh dù anh vẫn còn một người anh trai đã có tuổi nuôi dưỡng mẹ. 

Trước ngày cưới, anh đã ôm và nhìn thật sâu vào mắt cô rất lâu, nước mắt chảy thành dòng. Anh khóc vì thấy mình hạnh phúc, vì thương Hoan, vì cảm phục sự kiên cường và biết ơn Hoan. Anh thầm nghĩ sẽ yêu thương Hoan, suốt đời không bao giờ làm Hoan buồn... Vậy mà những lúc thời tiết thay đổi, anh lại như một người điên bởi những cơn đau đầu nghiệt ngã, vẫn làm khổ cô, khổ cả gia đình...

* * *

Hoan mặc bộ quần áo mưa, đi ủng, xách bình phun thuốc sâu, xách cái máy bơm, lọ thuốc sâu ra ngoài vườn. Sau khi đeo khẩu trang, kính bảo hộ, cô bơm nước hòa thuốc sâu vào bình rồi đeo lên vai. Khi những tia nước phun lên rồi rơi xuống tán cây, một mùi hăng hăng xông lên thật khó chịu. Làm vườn mà không có thuốc sâu coi như vứt đi. Sâu bệnh bây giờ quá nhiều. 

Thời tiết gay gắt quện vào mùi thuốc sâu làm cô có lần ngất xỉu. Phú thương vợ, không cho cô phun thuốc mà bảo thuê người. Nhưng vào vụ, nhà ai cũng cần, chờ được người làm thì sâu nhà hàng xóm sang hết nhà mình. Cô xót ruột nên vẫn làm. Hơn nữa tiền thuê bây giờ đắt. 

Tính là thu được nhiều vải, nhưng cộng tiền phân bón, thuốc sâu, thuê người bẻ vải, tỉa cành thì còn lại chả được là bao. Mất hai ngày ròng rã cô mới phun xong hơn mẫu vườn. Mệt bã người, gáy cứng lại, gai gai, ngây ngấy sốt. Cô vội về nhà, tắm rửa qua loa rồi lên giường, lịm đi...

Hoan mơ màng khi có tiếng gọi. Đầu ong ong, nhức như búa bổ, muốn mở mắt mà không được. "Dậy ăn tí cháo cho lại sức đi em, rồi uống thuốc cho hạ sốt". Tiếng Phú nhẹ nhàng, bàn tay mềm mại, ấm áp vuốt ve những vết chai sần trên ngón tay của cô. 

Đấy là người con trai mình đã yêu suốt mấy mươi năm nhỉ? Ừ, hai mươi tám năm rồi, từ lúc mình mới mười tám tuổi... cô mơ màng, thấy mình được anh dìu đi, cả hai đều mặc bộ quần áo bằng lụa trắng tinh khiết, trông lộng lẫy như công chúa và hoàng tử, bên cạnh là bà cụ tóc vấn cao cài kim thoa và hai thiên thần áo trắng... Rồi họ đến một nơi rất nhiều những bông ngũ sắc sặc sỡ và thơm ngát, nàng hít hà hương hoa và tựa vào bờ vai vững chãi của chàng, không phải lo toan, ngủ một giấc ngon lành...

Hoan mở mắt, bắt gặp Phú đang nằm kề bên, khuôn mặt hốc hác đầy lo lắng. "Em ngủ một ngày một đêm rồi đấy. Nhưng may quá em không còn sốt nữa. Bác sĩ bảo em chỉ bị kiệt sức thôi". Phú ôm ghì vợ vào lòng, bất lực vì không gánh đỡ được những nhọc nhằn cho cô: "Khổ thân em quá. Chỉ vì gia đình mà em ra nông nỗi này", anh vừa nói vừa đưa tay day day sống mũi cay xè. Hoan cũng vòng tay ôm ghì lấy anh, xúc động nhớ về giấc mơ vừa qua... 

Cô mỉm cười vuốt vuốt những sợi tóc bạc bên thái dương anh: "Đừng nói thế anh, em hạnh phúc vì có anh và các con mà". "Từ giờ em đừng tham công tiếc việc nữa, em mà có mệnh hệ gì thì bố con anh biết trông cậy vào ai", Phú sẽ sàng cà cà hàm râu lởm chởm mấy hôm chưa cạo vào mang tai vợ… 

Lòng Hoan nghẹn ngào, nỗi mệt nhọc mấy hôm rồi tan biến đâu hết. Có tiếng của sương đêm từng giọt rơi trên những phiến lá xanh. Mấy con chim hút mật gật gù ríu ran bên cửa sổ, gọi ngày mới trở về...

Truyện ngắn của Lưu Thị Phụng

Hoa muống biển nở muộn

(BGĐT) - Đôi tay nhỏ bé mềm mại với những ngón thon dài của Dung bất ngờ nắm lấy tay Sinh, đôi mắt biết nói như muốn bảo, hãy đi với em, đến chỗ có hoa muống biển, em sẽ chỉ cho anh thấy vẫn còn hoa muống biển nở muộn đẹp đến thế nào. 

Người bán bún rong

(BGĐT) - “Hết sạch bún rồi!”, Thuận oang oang ở bậc cửa khi từ chợ cóc về. Lạ nhỉ. Tôi đã bảo bà ấy từ sáng sớm cơ mà. Tôi vội chạy bổ ra chợ chỉ cách nhà vài chục thước.

Nhà mặt phố

(BGĐT) - Lấy nhau đã tám năm, vợ chồng Tăng được bố mẹ mua cho căn hộ mặt phố, vị trí trung tâm. Tăng bàn với vợ để dành tầng một cho thuê kiếm chút thu nhập. Thúy thấy hợp lý nên tìm người có nhu cầu. Đó là một phụ nữ trung tuổi, có đứa con cũng bằng con Thúy, chuyên bán hàng mỹ phẩm, tạp phẩm Thái Lan, Nhật Bản, muốn thuê toàn bộ tầng một để lấy chỗ ăn nghỉ vì nhà chị cách thành phố gần hai chục cây số.