Mô hình trồng cam Canh tại xã Đồng Kỳ.

Trước đây, đồi bãi của gia đình ông Nguyễn Quang Huy, bản Tràng Bắn, xã Đồng Vương chủ yếu là vườn tạp, hiệu quả kinh tế thấp. Nhiều lần tìm hiểu qua báo, đài, tivi, ông thấy ở một số nơi nông dân có thu nhập cao từ cây ăn quả, tiêu thụ thuận lợi. Năm 2004, gia đình ông trồng 1,5 ha bưởi Diễn. Sau thời gian miệt mài chăm sóc, chẳng phụ công người, cây sinh trưởng, phát triển tốt. Riêng năm ngoái, ông thu hơn 2 vạn quả, lợi nhuận đạt gần 500 triệu đồng. Dẫn khách thăm khu vườn đang ra quả rất sai, ông Huy nói: “Ngay sau khi thu hoạch, tôi bón phân để cung cấp dinh dưỡng cho cây hồi phục nên năm nay bưởi lại được mùa. Tôi đang cải tạo vườn, chuyển đổi thêm một ha nữa sang trồng bưởi”.

Trưởng bản Tràng Bắn Tô Văn Đường cho biết, bản có khoảng 15 hộ trồng cam, bưởi với diện tích hơn 10 ha, thu nhập bình quân đạt 300 triệu đồng/ha. Nguồn thu này giúp nhiều hộ có của ăn, của để, vươn lên làm giàu. Cùng với Tràng Bắn, người dân một số thôn, bản khác trong xã cũng mở rộng diện tích cây có múi với quy mô hơn 30 ha; doanh thu ước đạt hơn 7 tỷ đồng/năm.

Thống kê của Phòng Nông nghiệp và PTNT huyện, Yên Thế hiện có hơn 800 ha cây có múi, tập trung tại các xã: Đông Sơn, Hồng Kỳ, Đồng Kỳ, An Thượng, Đồng Vương, Đồng Tâm, tăng 200 ha so cùng kỳ năm trước. Các loại cây chủ yếu là cam, bưởi, quất, chanh. Năm 2016, sản lượng từ cây trồng này đạt gần 3 nghìn tấn, doanh thu hơn 30 tỷ đồng và năm nay dự báo sẽ tăng khá.

Cây có múi đóng vai trò quan trọng trong cơ cấu cây ăn quả. Những năm qua, chính quyền địa phương luôn quan tâm hỗ trợ người dân sản xuất. Đơn cử, huyện trích một phần kinh phí thực hiện các dự án như: Xây dựng vườn giống cam sạch bệnh; ứng dụng công nghệ vào bao trái cam, sử dụng thuốc bảo vệ thực vật (BVTV) an toàn; tập huấn chuyển giao khoa học kỹ thuật, quy trình sản xuất theo hướng VietGAP. Bên cạnh đó, huyện giao cho cơ quan chuyên môn triển khai mô hình “Thâm canh cam an toàn” thời kỳ kinh doanh, áp dụng với giống cam V2 và cam Vinh với diện tích 4 ha tại xã Đồng Kỳ, Hồng Kỳ. Kết quả cho thấy, cách làm này giúp cam sinh trưởng, phát triển tốt, bộ lá xanh đậm, khỏe; vỏ sáng bóng, quả to (trung bình 4 quả/kg); vị ngọt thanh. Do vậy, sản phẩm được khách hàng ưa chuộng, tiêu thụ thuận lợi, trừ chi phí lãi hơn 150 triệu đồng/ha.

Ngoài ra, huyện phối hợp triển khai dự án “Ứng dụng tiến bộ khoa học và công nghệ xây dựng vườn giống cam sạch bệnh tại tỉnh Bắc Giang” để lưu giữ 400 cây mẹ sạch bệnh giống V2 và CS1; xây dựng vườn ươm ngoài trời, sản xuất 20 nghìn cây giống. Đến thời điểm này, cây khỏe mạnh, sẵn sàng cung cấp giống cam có chất lượng cho nhu cầu sản xuất của bà con trên địa bàn.

Ông Nguyễn Văn Đông, Phó trưởng Phòng Nông nghiệp và PTNT huyện cho biết, hiệu quả cây có múi mang lại đã khuyến khích người dân tăng diện tích. Tuy nhiên, quan điểm của huyện là không mở rộng ồ ạt. Bởi vậy, huyện khuyến cáo các xã ven sông Thương, sông Sỏi như Đồng Vương, Hồng Kỳ, Đồng Kỳ, Đồng Tâm, Đông Sơn, Bố Hạ, Tân Sỏi có chất đất phù hợp mới chuyển đổi diện tích vải thiều kém hiệu quả sang trồng cây có múi. Các giống ưu tiên phát triển gồm: Cam Vinh, V2, CS1 vì ra quả và chín rải vụ.

Cùng với biện pháp trên, huyện khuyến khích các hộ, nhóm hộ thành lập tổ hợp tác, hợp tác xã sản xuất cây ăn quả nhằm thuận lợi trong liên kết sản xuất, tiêu thụ; từng bước tiến tới dán tem, nhãn để truy xuất nguồn gốc sản phẩm. Được biết, hiện nay Trạm Khuyến nông huyện đang triển khai mô hình cây ăn quả tại xã Đồng Tâm, Đông Sơn với diện tích 4 ha cam, bưởi. Tham gia mô hình, hộ dân hai xã được hỗ trợ 50% giá phân bón, 80% chi phí thuốc BVTV và 10% túi bao quả, tập huấn khoa học kỹ thuật theo định kỳ.

Quang Huy