1. Tính cấp thiết của nội dung ý tưởng cần đề xuất:

Theo thống kê của Ủy ban ATGT quốc gia, khoảng 40% số vụ TNGT và 11% số người chết do tai nạn liên quan rượu, bia và con số này đang có xu hướng gia tăng. Đặc biệt, trong 7 ngày nghỉ Tết Nguyên đán Đinh Dậu, đã có 203 người chết do TNGT. Trung bình, mỗi ngày có 29 người tử vong vì TNGT và 59 người bị thương. Cứ 1,8 vụ TNGT lại cướp đi 1 sinh mạng. Ngày mùng 3 Tết (30-1) là ngày cao điểm nhất, cả nước đã xảy ra tới 60 vụ TNGT, làm chết 38 người, bị thương 69 người. Trong đó, đường bộ xảy ra 59 vụ, làm chết 38 người, bị thương 68 người.

Qua tìm hiểu thực tế từ những vụ TNGT xảy ra trên bàn tỉnh Bắc Giang thời gian qua thấy có rất nhiều vụ do người điều khiển phương tiện uống nhiều rượu, bia không làm chủ được tốc độ, tự gây tai nạn hoặc gây thương tích cho những người tham gia giao thông khác, tôi đề xuất ý tưởng: "Hệ thống cảnh báo nồng độ cồn".

Hệ thống này gắn trên mũ bảo hiểm với chức năng cảnh báo sớm về nồng độ cồn trong máu, hay trong khí thở khi vượt mức cho phép sẽ cảnh báo bằng hệ thống đèn và còi, đồng thời có thể thông báo trên màn hình hiển thị, thông qua hệ thống điện thoại thông minh. Qua đó, giúp người tham gia giao thông có thể chủ động phòng tránh tai nạn do uống nhiều rượu, bia cho bản thân và những người khác.

2. Nội dung ý tưởng:

2.1. Tai nạn giao thông chủ yếu liên quan đến rượu, bia:

Thống kê của Tổ chức Y tế thế giới (WHO) qua khảo sát hơn 18 nghìn nạn nhân nhập viện do TNGT tại Việt Nam cho thấy có tới 36,5% số người điều khiển xe máy có nồng độ cồn trong máu vượt ngưỡng cho phép. Con số này cao gần gấp hai lần so với người lái xe ô tô vi phạm quy định về nồng độ cồn khi điều khiển phương tiện. 

Theo nghiên cứu của các chuyên gia y tế, rượu, bia sẽ ảnh hưởng và gây nguy hiểm cho người sử dụng khi tham gia giao thông tùy vào mức độ. Chỉ với nồng độ cồn ở mức 0,05mg/l khí thở, người sử dụng rượu, bia đã bị giảm sút suy nghĩ và bị kích động nhẹ. Nếu nồng độ 0,2mg/l khí thở, người điều khiển phương tiện dễ bị ức chế, giận dữ, đi lại loạng choạng.

Không những vậy, rượu, bia còn gây ảnh hưởng lớn đến khả năng điều khiển phương tiện giao thông như có biểu hiện bốc đồng, điều khiển xe với tốc độ cao, không làm chủ được hành vi, hoặc ức chế não bộ gây buồn ngủ, giảm từ 10% đến 30% phản xạ khi gặp tình huống bất ngờ xảy ra và nhiều hệ lụy khác.

2.2. Hệ thống cảnh báo nồng độ cồn gắn mũ bảo hiểm:

Hiện nay, mọi người sử dụng xe gắn máy đều đội mũ bảo hiểm. Phía trước mũ nơi có thể nhận biết được khí thở trong phổi ra,  tôi tiến hành gắn thiết bị cảm biến nồng độ cồn Mq3 có chức năng đo nồng độ cồn có trong không khí.

Thiết bị vi điều khiển Arduino Nano có vai trò như bộ phận xử lý tín hiệu từ cảm biến cồn. Khi nhận được tín hiệu sẽ xử lý trong phạm vi lập trình, hệ thống này bao gồm cảm biến đo nồng độ cồn, hệ thống xử lý tín hiệu là bo mạch Arduino Nano, cùng với thiết bị thu phát tín hiệu không dây bluetooth kết nối với điện thoại di động thông minh.

Bộ phận cảm biến nồng độ cồn.

Hệ thống được lập trình trên ngôn ngữ lập trình C++ trên bo mạch Arduino, khi giá trị cảm biến nhận được trong mức cho phép hàm lượng cồn dưới mức 0,2mg/l khí thở sẽ không đưa ra cảnh báo. Khi trên mức cho phép (lớn hơn 0,25mg/l) sẽ báo động bằng hệ thống đèn màu đỏ, đồng thời với loa hú vang báo động cảnh báo người lái xe không nên tham gia giao thông.

Khi hoạt động hệ thống với người uống rượu khi thở, cảm biến phía trước cảm nhận và phân tích hàm lượng cồn, khi nồng độ cồn không khí thở cao hệ thống sẽ đưa ra cảnh báo bằng đèn màu đỏ (nguy hiểm). Đồng thời cung cấp thông tin về nồng độ cồn trong khí thở cho người lái xe bằng màn hình gắn trên mũ trên mũ giá trị của nồng độ cồn, đưa ra lời khuyên “An toàn” hoặc “Nguy hiểm” cho người tham gia giao thông.

3. Tính khả thi, khả năng áp dụng và nhân rộng của ý tưởng:

Đây là thiết bị cảnh báo nồng độ cồn đầu tiên được tích hợp trên mũ bảo hiểm với mục đích cảnh báo người lái xe không nên uống rượu, bia khi lái xe, bảo đảm an toàn khi tham gia giao thông và nên tìm phương tiện thích hợp khác khi di chuyển.

Hệ thống cảnh báo nồng độ cồn có giá thành rẻ, dễ lắp đặt trên các loại mũ bảo hiểm có trên thị trường. Không ảnh hưởng đến chức năng bảo vệ đầu của mũ, có tính thẩm mỹ cao,  đáp ứng được thị hiếu người sử dụng. Hệ thống cảnh báo này có thể báo được nồng độ cồn/lít khí thở trên thiết bị di động thông minh thông qua kết nối bluetooth.

Hệ thống cảnh báo nồng độ cồn gắn trên mũ bảo hiểm còn có thể ứng dụng trên các phương tiện giao thông khác như ô tô với giá thành rẻ, hiệu quả cao.

4. Hiệu quả về khoa học, kinh tế và xã hội của ý tưởng khi triển khai:

- Hệ thống cảnh báo nồng độ cồn với ngôn ngữ lập trình C++ đã được tôi áp dụng thành công trên mũ thông thường ngoài thị trường, cảm biến cồn có khả năng cảnh báo chính xác  bảo đảm an toàn cho người tham gia giao thông.

- Hệ thống cảnh báo nồng độ có thể cảnh báo bằng đèn LED màu đỏ, cùng với hệ thống loa báo động và hiện thông số của nồng độ cồn trong khí thở. Có thể hiện thông tin trên thiết bị di động.

- Hệ thống có thể lắp được trên các mũ bảo hiểm có trên thị trường, đồng thời có thể lắp được trên phương tiện giao thông khác do giá thành rẻ và dễ lắp đặt. Do vậy có thể góp phần giảm thiểu TNGT do uống nhiều rượu, bia gây ra.

Người đề xuất ý tưởng

Vũ Công Phong