Bắc giang
Túi bom Kép, ngày ấy - bây giờ
Chia lửa cùng bộ đội
Khu vực thị trấn Kép có sân bay Kép, nhà ga, cầu Lường, có tuyến giao thông huyết mạch là quốc lộ 1 chạy qua. Hằng ngày, những chuyến tàu, xe xuyên suốt dặm dài, đầy ắp hàng hóa, lương thực, vũ khí, thuốc men, quân trang, quân dụng… của các nước XHCN anh em viện trợ cho Việt Nam đánh Mỹ. Trong thời kỳ chống chiến tranh phá hoại của giặc Mỹ (từ năm 1965-1972), để cắt đứt mạch "huyết quản" này, không lực Hoa Kỳ đã dùng đủ mọi loại máy bay "cánh cụp, cánh xòe " ném bom phá, bom bi, rốc-két... xuống những mục tiêu quan trọng ở đây.
 |
|
Khuôn viên Trường PTCS thị trấn Kép - nơi đã từng bị bom Mỹ cày xới. |
Đứng tại sân nhà văn hóa tổ dân phố 1, bên cạnh là Nghĩa trang liệt sĩ thị trấn, cách khoảng chục mét là tuyến đường sắt, ông Bùi Quang Huy (SN 1948- một trong số ít nhân chứng còn sống ở địa phương) giới thiệu: Khu đất tôi đang đứng đây từng hứng chịu những trận bom giặc Mỹ thả xuống, cày sâu đến vài mét đất, rộng cả trăm mét vuông. Phía sau nhà văn hóa vẫn còn đó dấu tích một hố bom nay được bà con giữ lại để lấy nước tưới cho ruộng vườn. Theo sử sách ghi lại thì chỉ riêng năm 1965, máy bay địch đã quần thảo trên bầu trời thị trấn Kép 5 lần vào các ngày: 23-8, 20-9, 5-10, 7-10 và 31-10. “Túi bom Kép” càng ác liệt bao nhiêu thì quân và dân thị trấn Kép lại càng chiến đấu ngoan cường bấy nhiêu.
Ông Huy nhớ nhất là trận đầu vào ngày 23-8-1965: “Khi đó tôi tham gia dân quân. Khoảng hơn 12 giờ trưa, một tốp máy bay phản lực Mỹ gầm réo trên bầu trời, lúc sau lại có ba tốp khác với 6 chiếc đánh lớn vào thị trấn. Với tinh thần chiến đấu ngoan cường, các trận địa trực chiến của dân quân thị trấn Kép đã liên tục nổ súng, bắn bị thương 2 máy bay, bảo vệ an toàn một số mục tiêu quan trọng. Khi rút chạy, máy bay Mỹ đã phải trút bỏ cả thùng dầu phụ để thoát thân ra biển”. Qua trận đầu thử lửa, dân quân thị trấn Kép được Tỉnh đội Hà Bắc tặng cờ thi đua “Đơn vị Quyết thắng”. Nhớ lại trận này, ông Bùi Quang Huy ngậm ngùi: Thời điểm ấy, phát hiện một quả bom hơi 75 bảng Anh (khoảng 50 kg) giặc thả xuống chưa nổ nằm trên cánh đồng, tôi và anh Dương Tuấn Hùng được giao khiêng đi nơi khác để phá hủy. Hai anh em hì hụi khiêng, vừa đi vừa trêu đùa vui vẻ. Ít lâu sau, anh Hùng xin vào chiến trường miền Nam chiến đấu và đã anh dũng hy sinh, hiện yên nghỉ cùng đồng đội tại nghĩa trang liệt sĩ quê nhà.
Ông Huy cũng nhớ như in ngày 20-4-1967, một tốp 6 máy bay phản lực Mỹ đánh phá ác liệt vào ga Kép, có tới 3 đoàn tàu chở hàng quân sự đang đỗ ở đó, một số toa không may trúng rốc-két bị bốc cháy. Ngay lập tức, thị trấn huy động hơn 100 dân quân, tự vệ, trong đó có cả phụ nữ, thanh thiếu niên băng nhanh lên ga. Từng người bình tĩnh cắt rời các toa hàng, đẩy những toa chưa bị cháy ra xa, sau đó dùng bao tải, cởi cả áo trên người đem dấp nước để dập lửa. 17 toa hàng gồm: Đậu tương, mì chính, thuốc lá, quần áo, thuốc nổ được vận chuyển đến nơi an toàn, tiếp tục cuộc hành trình theo những chuyến hàng vào Nam phục vụ chiến đấu. Tính chung trong thời gian địch bắn phá ga Kép, quân dân thị trấn đã cứu được 86 toa, tương đương 3.400 tấn hàng hóa, phần lớn là hàng quốc phòng.
Vừa dũng cảm tại các trận địa trực chiến, bình tĩnh tổ chức hướng dẫn nhân dân phòng tránh bom an toàn, bảo vệ được tài sản chung, quân và dân thị trấn Kép còn bám đất, bám đồng ruộng sản xuất. Chẳng sợ bom rơi, đạn nổ, ngừng tiếng gầm rú trên bầu trời, bà con lại sớm chiều cặm cụi trên cánh đồng tăng gia sản xuất, chi viện sức của cho miền Nam ruột thịt. Nhiều gia đình đã nhường nhà, nhường đất vườn để bộ đội ở hoặc làm doanh trại, tặng quà bánh những dịp lễ Tết…
Hoa nở trên vùng bom đạn
|
Tính từ trận đầu ngày 23-8-1965 đến hết năm 1972, máy bay Mỹ đã bắn phá địa bàn thị trấn Kép 41 trận, thả xuống 350 quả bom phá, 12 quả bom bi mẹ (tương đương 4.000 quả bom bi con) và bắn xuống 39 quả đạn rốc - két. Tính bình quân cứ 3 người phải chịu 1 quả bom phá, mỗi người phải chịu 4 quả bom bi con. |
Thị trấn Kép giờ đây đã thay da đổi thịt, trở thành đô thị loại V sầm uất. Những hố bom ngày ấy nay đã là vườn cây hoa trái xanh tươi hoặc được cải tạo thành ao, thành hồ nuôi cá, dự trữ nước cho sản xuất nông nghiệp. Ngày ngày, hai chuyến tàu khách Hà Nội- Đồng Đăng và Hà Nội- Hạ Long vẫn hú còi chạy qua; thêm vào đó chuyến tàu liên vận quốc tế từ Thủ đô Hà Nội qua ga Kép đến ga Đồng Đăng nối sang Trung Quốc vẫn xình xịch mỗi tuần. Sân bay Kép nay đã được nâng cấp khang trang, đẹp như trong mơ, đón nhiều máy bay canh giữ vùng trời Đông Bắc của Tổ quốc.
Trên nhiều mảnh đất từng bị bom cày đạn xới giờ cũng đã mọc lên trường học, nhà văn hóa, khu dân cư đông đúc. Cô giáo Nguyễn Thị Tư, Phó Hiệu trưởng Trường PTCS thị trấn Kép cho hay: “Năm 2008, nhà trường phải cho học sinh nghỉ học một ngày để lực lượng công binh di dời một quả bom Mỹ đến nơi hủy nổ an toàn. Nếu không có sử sách ghi lại hay được nghe kể, chắc ít người biết rằng tại khu vực trường học này đã từng bị bom Mỹ thả, bởi hiện giờ dấu tích ấy hầu như không còn. Trong chương trình giảng dạy về lịch sử địa phương, chúng tôi cũng đưa nội dung này truyền đạt cho các em, để các em hiểu hơn về truyền thống quê hương”.
Được biết, thị trấn hiện có hơn 700 hộ, khoảng 2.700 nhân khẩu. Bà con chủ yếu sinh sống bằng nghề kinh doanh, dịch vụ, vận tải; sản xuất nông nghiệp không đáng kể. Hiện thị trấn còn 3,88% hộ nghèo. Thu nhập bình quân đầu người 45 triệu đồng/năm. Đời sống tinh thần ngày càng phong phú; phong trào văn hóa, văn nghệ phát triển mạnh. Tiễn chúng tôi ra về, ông Tạ Văn Thường, quyền Chủ tịch UBND thị trấn Kép thông tin thêm: Thực hiện chủ trương phát triển đô thị, địa phương đang tập trung các bước sáp nhập với xã Tân Thịnh để thành lập đơn vị hành chính mới. Việc đặt tên cho đơn vị mới chưa được quyết định chính thức, song dù thế nào thì địa danh Kép vẫn sẽ sống mãi với lịch sử, với thời gian, nhắc nhở người dân nơi đây không được quên một thời hào hùng của dân tộc.
Thu Phong
Ý kiến bạn đọc (0)