Bia đá chùa Thổ Hà bị vỡ trong quá trình thi công (ảnh do Sở VHTTDL cung cấp).

Để dịch chuyển bia đá, đơn vị thi công đã đào móng xung quanh, dùng dây vải buộc vào phần thân bia, sử dụng xe cẩu nâng luồn dây qua phần đế để buộc bó toàn bộ bia trước khi dịch chuyển. Tuy nhiên, khi tiến hành nâng bia lên, thân bia bị tách rời thành nhiều mảnh. Sau khi xảy ra sự việc, đơn vị thi công đã tạm dừng công việc dịch chuyển, đồng thời báo cáo các cơ quan chức năng. 

Sáng 9/9/2021 các đơn vị chức năng, gồm: Sở VHTTDL Bắc Giang; Bảo tàng tỉnh Bắc Giang; Phòng Văn hóa và Thông tin huyện Việt Yên; UBND xã Vân Hà; Ban quản lý Dự án đầu tư xây dựng huyện Việt Yên; Ban Giám sát cộng đồng; Trụ trì chùa Thổ Hà và đơn vị thi công đã có mặt tại hiện trường khảo sát, kiểm tra lập biên bản xác nhận hiện trường và cùng đưa ra giải pháp khắc phục đối với tấm bia. 
Tấm bia bị vỡ thuộc loại bia tứ diện (trán bia cao 78cm; thân bia cao 115cm, rộng 75cm; đế bia cao 5cm, rộng 93cm), tạo tác bằng chất liệu đá xanh, niên hiệu Vĩnh Trị năm thứ 4 thời vua Lê Hy Tông (1679). Nội dung bia ghi tên những người công đức và quá trình xây dựng gác chuông chùa Thổ Hà. Trước đây, bia được đặt trong gác chuông. Năm 1954, dân quân du kích địa phương đã đốt gác chuông để lấy chuông đúc súng đạn phục vụ kháng chiến. Do tác động của nhiệt độ cao trong quá trình đốt gác chuông, bia đá bị rạn nứt nhiều vị trí. 

Việc dịch chuyển bia đá phục vụ cho thi công tân nền khuôn viên chùa là cần thiết, được chủ đầu tư, đơn vị thi công và ban giám sát cộng đồng địa phương thống nhất. Tuy nhiên, các bên đã không đánh giá hết hiện trạng của tấm bia nên đã để xảy ra sự việc. 

Mảng vỡ của bia đá (ảnh do Sở VHTTDL cung cấp).

Ông Nguyễn Văn Phương, Chủ tịch UBND huyện Việt Yên cho biết: Sự việc đã được báo cáo với Sở VHTTD và UBND tỉnh. Huyện đang xem xét nguyên nhân và xử lý trách nhiệm những tập thể, cá nhân liên quan. Được biết, trước đây, các nội dung trên tấm bia này cũng đã được cơ quan chức năng sao chụp lại để lưu giữ làm tài liệu phục vụ nghiên cứu. 

Theo ông Trần Minh Hà, Giám đốc Sở VHTTDL, để kịp thời khắc phục sự cố trên, Sở VHTTDL đã đề nghị chủ đầu tư tạm dừng việc dịch chuyển bia đá, dùng bạt bó buộc thân và đế bia, bảo quản các mảnh vỡ của bia; đóng cọc căng dây tạo hành lang bảo vệ; dựng mái che tạm thời trong thời gian báo cáo xin ý kiến chỉ đạo của cơ quan có thẩm quyền. Để việc triển khai dự án tu bổ, tôn tạo chùa Thổ Hà bảo đảm tiến độ, Sở VHTTDL đề xuất Bộ VHTTDL cho phép chủ đầu tư gông bó, vận chuyển bia ra vị trí phù hợp để tạo mặt bằng phục vụ thi công công trình. Căn cứ bản in dập văn bia, trên cơ sở các tài liệu khác có liên quan tiến hành phục chế lại bia đá, trong quá trình thực hiện sẽ tranh thủ ý kiến các chuyên gia, nhà khoa học để việc phục chế bảo đảm sát với hiện vật gốc. 

Phương Ngân

Bắc Giang: Khắc phục khâu yếu trong quản lý di tích

(BGĐT) - Cùng với làm hồ sơ đề nghị xếp hạng di tích, thời gian qua, chính quyền, ngành chức năng các cấp trên địa bàn tỉnh Bắc Giang đã tăng cường công tác quản lý nhà nước, đặc biệt là tu bổ, tôn tạo, bảo vệ các di tích tránh bị xâm hại, xuống cấp. 

Bảo tồn, phát huy giá trị Di tích quốc gia đặc biệt chùa Vĩnh Nghiêm

(BGĐT) - Thủ tướng Chính phủ vừa quyết định phê duyệt Quy hoạch bảo tồn và phát huy giá trị Di tích quốc gia đặc biệt chùa Vĩnh Nghiêm thuộc xã Trí Yên, huyện Yên Dũng (Bắc Giang). Đây là tiền đề quan trọng góp phần nâng tầm giá trị của di tích - danh lam cổ tự gắn với Phật giáo Trúc Lâm.

Bắc Giang: Địa điểm lưu niệm Bác Hồ về thăm thôn Cẩm Xuyên được xếp hạng di tích quốc gia

(BGĐT) - Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch (VHTTDL) vừa  xếp hạng di tích lịch sử  Địa điểm lưu niệm Bác Hồ về thăm thôn Cẩm Xuyên, xã Xuân Cẩm, huyện Hiệp Hòa (Bắc Giang) là di tích quốc gia.