Bắc giang
Bắc Giang đưa di sản thấm sâu vào cộng đồng, để quan họ, ca trù lan tỏa, trường tồn cùng dân tộc (*)
 |
|
Chủ tịch UBND tỉnh Bắc Giang Nguyễn Văn Linh đọc diễn văn buổi lễ. |
... Hôm nay, trong không khí hào hùng của những ngày mùa thu lịch sử, UBND tỉnh Bắc Giang long trọng tổ chức Lễ kỷ niệm 10 năm dân ca quan họ, ca trù được UNESCO công nhận là di sản văn hóa phi vật thể đại diện của nhân loại và Lễ trao tặng danh hiệu “Nghệ nhân Nhân dân”, “Nghệ nhân Ưu tú” trong lĩnh vực di sản văn hóa phi vật thể lần thứ II, năm 2019.
Thay mặt Tỉnh ủy, HĐND, UBND, Ủy ban MTTQ tỉnh, cho phép tôi gửi tới các đồng chí lãnh đạo Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch, các đồng chí lãnh đạo các tỉnh bạn, các vị đại biểu, khách quý, các nghệ nhân cùng toàn thể nhân dân lời chào trân trọng và lời chúc mừng tốt đẹp nhất!
Kính thưa các nghệ nhân, các quý vị đại biểu, khách quý,
Thưa toàn thể nhân dân,
Nằm trong vùng Kinh Bắc xưa, Bắc Giang vốn là vùng đất có truyền thống lịch sử văn hóa lâu đời, nơi hội tụ và bảo lưu được nhiều di sản văn hóa vật thể và phi vật thể phong phú, đặc sắc. Năm 2009, Bắc Giang cùng với tỉnh Bắc Ninh có dân ca quan họ được Tổ chức Giáo dục, Khoa học và Văn hóa của Liên Hợp quốc (UNESCO) công nhận là di sản văn hóa phi vật thể đại diện của nhân loại và cùng với 15 tỉnh, thành phố khác có ca trù được UNESCO ghi danh là di sản văn hóa phi vật thể cần được bảo vệ khẩn cấp. Cùng với niềm vinh dự tự hào cũng đặt ra trách nhiệm to lớn cho các cấp, các ngành, các địa phương và cộng đồng quan họ, ca trù để thực hiện nghiêm túc cam kết với UNESCO trong việc giữ gìn, bảo tồn và phát huy các di sản này.
Trong 10 năm qua, cùng với việc đẩy mạnh phát triển KT-XH, bảo đảm quốc phòng - an ninh, xây dựng tỉnh Bắc Giang phát triển nhanh và bền vững, nằm trong tốp đầu các tỉnh Trung du và miền núi phía Bắc, Bắc Giang rất coi trọng bảo tồn và phát huy di sản văn hóa vật thể và phi vật thể, trong đó có dân ca quan họ và ca trù.
Quan họ không chỉ phát triển ở huyện Việt Yên, trung tâm quan họ bờ Bắc sông Cầu mà đã lan tỏa, được thực hành rộng rãi ở các huyện, thành phố trong tỉnh. Từ 18 làng quan họ cổ, trong đó có 5 làng được UNESCO ghi danh; 5 câu lạc bộ quan họ năm 2009, đến nay, Bắc Giang đã có 84 câu lạc bộ quan họ với gần 1.500 hội viên tham gia, hàng trăm nghệ nhân có khả năng truyền dạy di sản, một số tổ chức hội những người yêu quan họ đã được thành lập như: Trung tâm Văn hóa quan họ truyền thống khu vực Bắc Giang, Hội Văn hóa quan họ tỉnh Bắc Giang... Đối với ca trù, từ chỗ chỉ có 1 câu lạc bộ năm 2009, đến nay, toàn tỉnh đã có 7 câu lạc bộ ở các huyện Hiệp Hòa, Việt Yên, Yên Dũng, Tân Yên và thành phố Bắc Giang…
 |
|
Các nghệ nhân biểu diễn ca trù. |
Bắc Giang đã tổ chức hơn 300 lớp truyền dạy dân ca quan họ, ca trù tại các câu lạc bộ ở làng, xã và một số đơn vị thuộc Sở Văn hóa, Thể thao và Du lịch. Các dự án sân khấu học đường đã được triển khai hiệu quả, ngành đào tạo nghệ thuật biểu diễn dân ca quan họ đã được mở ở Trường Trung cấp Văn hóa, Thể thao và Du lịch từ năm 2011, bước đầu đạt được một số kết quả, khơi dậy và lan tỏa niềm yêu thích hát quan họ trong nhân dân, nhất là thế hệ trẻ.
Để tri ân, tôn vinh các “báu vật nhân văn sống”, Bắc Giang đã có 1 Nghệ nhân Nhân dân, 10 Nghệ nhân Ưu tú về quan họ được phong tặng; nhiều nghệ nhân quan họ, ca trù đã tham gia các hoạt động biểu diễn trong, ngoài tỉnh và quốc tế, được đánh giá cao, giành nhiều giải thưởng.
Liên hoan hát quan họ huyện Việt Yên và Liên hoan hát quan họ tỉnh Bắc Giang gắn với Lễ hội chùa Bổ Đà được duy trì từ nhiều năm nay đã góp phần xây dựng Lễ hội chùa Bổ Đà trở thành lễ hội mang đậm bản sắc dân ca quan họ của vùng bờ Bắc sông Cầu, nơi hội tụ, tỏa sáng của các liền chị, liền anh quan họ, nơi gặp gỡ, giao lưu của các làng quan họ, câu lạc bộ quan họ huyện Việt Yên nói riêng, tỉnh Bắc Giang nói chung. Đây là sự kiện thu hút đông đảo những người yêu thích quan họ tham gia.
Ở huyện Việt Yên - cái nôi của quan họ Bắc sông Cầu đã mở nhiều lớp truyền dạy dân ca quan họ ở các làng xã; Công ty cổ phần BAGICO nhiều năm liên tục phối hợp tổ chức trại hè cho các em học sinh tiểu học và trung học cơ sở tại địa phương với chủ đề “Em yêu làn điệu dân ca”, thu hút hàng nghìn lượt học sinh tham gia, trở thành mô hình xã hội hóa tiêu biểu trong việc truyền dạy dân ca quan họ cho các em thiếu nhi để giữ gìn, kế thừa di sản quý báu của cha ông.
Việc tuyên truyền, quảng bá sâu rộng dân ca quan họ, ca trù trên quê hương Bắc Giang được thực hiện với nhiều hình thức phong phú cả trong và ngoài nước như: Tổ chức các hội thảo khoa học, trưng bày triển lãm, xuất bản 5 đầu sách về dân ca quan họ, ca trù, góp phần bảo lưu, gìn giữ các làn điệu cổ và các sinh hoạt văn hóa quan họ, ca trù truyền thống.
Ngoài ra, Bắc Giang còn quan tâm đẩy mạnh việc tu bổ, tôn tạo các di tích, xây dựng các công trình văn hóa phục vụ các hoạt động trình diễn dân ca quan họ, ca trù. Từ năm 2009 đến nay đã có 20 di tích gắn với không gian diễn xướng quan họ tại 18 làng quan họ cổ được tu bổ, tôn tạo với tổng kinh phí hơn 30 tỷ đồng, tạo không gian sinh hoạt quan họ cho cộng đồng các làng quan họ.
Các làng quan họ, câu lạc bộ ca trù được hỗ trợ kinh phí, trang thiết bị hoạt động, được động viên, khen thưởng kịp thời, tạo động lực để gìn giữ di sản trong cộng đồng.
Những thành quả trên có được nhờ chính giá trị nội tại của di sản, đồng thời là nỗ lực của cả hệ thống chính trị, các tầng lớp nhân dân và đặc biệt là tâm huyết của các nghệ nhân, các anh Hai, chị Hai, các ca nương, kép đàn vẫn ngày đêm miệt mài luyện tập, trao truyền, vượt qua những khó khăn đưa di sản thấm sâu vào cộng đồng, để quan họ, ca trù được thăng hoa và tỏa sáng. Chúng ta luôn trân trọng, ghi nhớ và cảm ơn sâu sắc những đóng góp quý báu này.
Kính thưa các nghệ nhân, các quý vị đại biểu, khách quý,
Thưa toàn thể nhân dân,
Nói đến di sản văn hóa phi vật thể phải nói đến các nghệ nhân, những linh hồn, chủ thể của di sản, những người nắm giữ, thực hành và trao truyền vốn di sản quý báu của dân tộc từ thế hệ này sang thế hệ khác. Tại buổi lễ phong tặng danh hiệu “Nghệ nhân Nhân dân”, “Nghệ nhân Ưu tú” trong lĩnh vực di sản văn hóa phi vật thể lần thứ II - năm 2019 ngày hôm nay, tỉnh Bắc Giang vinh dự có 2 Nghệ nhân Nhân dân; 14 Nghệ nhân Ưu tú được trao tặng danh hiệu; cùng với 17 Nghệ nhân Ưu tú được phong tặng đợt 1 - năm 2015; đến nay, tỉnh Bắc Giang có 33 nghệ nhân được phong tặng. Đó là các nghệ nhân tiêu biểu có tài năng nghề nghiệp xuất sắc, đang nắm giữ, truyền dạy và có những cống hiến to lớn, tiêu biểu cho sự nghiệp bảo vệ, phát huy giá trị di sản văn hóa phi vật thể đại diện cho hàng nghìn nghệ nhân và toàn thể nhân dân trên địa bàn tỉnh.
Kính thưa các nghệ nhân, các quý vị đại biểu, khách quý,
Thưa toàn thể nhân dân,
Hôm nay, trong buổi lễ trọng thể này, thay mặt Đảng bộ, chính quyền và nhân dân các dân tộc tỉnh Bắc Giang, tôi xin được cảm ơn sự quan tâm giúp đỡ, ủng hộ quý báu, có hiệu quả đối với tỉnh Bắc Giang trong việc bảo tồn và phát huy dân ca quan họ, ca trù của Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch và các bộ, ngành trung ương, các tỉnh, thành phố bạn, các tổ chức, cá nhân, cộng đồng các làng quan họ, các câu lạc bộ ca trù, các nghệ nhân, cùng bà con nhân dân trong và ngoài tỉnh.
Với lòng biết ơn, tự hào và tin tưởng, Đảng bộ, chính quyền và nhân dân các dân tộc tỉnh Bắc Giang sẽ tiếp tục phấn đấu, chung sức, đồng lòng để xây dựng tỉnh Bắc Giang giàu mạnh, không ngừng vươn lên, tiếp thu những tinh hoa của thời đại, đồng thời giữ vững bản sắc, cốt cách của con người Bắc Giang; để dân ca quan họ, ca trù nói riêng và di sản văn hóa nói chung lan tỏa, trường tồn cùng dân tộc.
Thay mặt các đồng chí lãnh đạo tỉnh Bắc Giang, tôi xin kính chúc các đồng chí lãnh đạo Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch, các đồng chí lãnh đạo các tỉnh bạn và các Nghệ nhân Nhân dân, Nghệ nhân Ưu tú, các quý vị đại biểu, khách quý cùng toàn thể nhân dân về dự buổi lễ trọng thể này sức khỏe, hạnh phúc, thành công.
Xin trân trọng cảm ơn!
(*) - Đầu đề do tòa soạn đặt
Ý kiến bạn đọc (0)