Nghệ sĩ Ưu tú Văn Tân.

Gặp tôi sau chuyến lưu diễn dài ngày trên đất phương Nam trở về, nghệ sĩ Văn Tân bảo:

- Bà con đồng hương Bắc Giang ở TP Hồ Chí Minh gửi lời thăm nhà báo. À có quà gửi ông bạn đây!

Nói rồi, nghệ sĩ Văn Tân đưa cho tôi chiếc phong bì có ảnh ông chụp chung trên sân khấu với anh chị em CLB Quan họ Bắc sông Cầu mới được thành lập ở quận Tân Bình (TP Hồ Chí Minh) hôm ra mắt trong hoạt cảnh “Yêu nước, thêm yêu câu hát dân ca”. Ông vui vẻ nói thêm:

- Tưởng đi vào Nam ít bữa do Ban Tuyên giáo Tỉnh ủy Bà Rịa -  Vũng Tàu mời diễn, ai ngờ ở  trong đó biểu diễn gần tháng trời. Nhiều địa phương, nhiều ngành đang triển khai thực hiện Chỉ thị 05 về học tập và làm theo gương Bác gắn với Nghị quyết T.Ư 4 về xây dựng, chỉnh đốn Đảng mà.  Mình đi suốt từ TP Hồ Chí Minh đến Bà Rịa - Vũng Tàu, ra tận Côn Đảo thể hiện hình tượng Bác Hồ. Bà con xúc động, lãnh đạo các đơn vị cứ thế chào mời. Tôi vội ra Bắc vì tháng 5 này còn mấy buổi diễn đã lập chương trình từ trước và cuộc hội thảo lớn của Hội Nghệ sĩ Sân khấu Việt Nam do Chi hội Bắc Giang phối hợp tổ chức.

Mấy người bạn ngồi cùng mải tấm tắc khen ông dẻo dai và thực sự khâm phục trí nhớ, sự nhập vai tài tình của người nghệ sĩ trong hình tượng Bác Hồ trên sân khấu hơn bốn chục năm qua. Ông cắt ngang:

- Lần này đi tôi gặp nhiều khó khăn bởi còn bao việc ở nhà, chính mình cũng lo sức khỏe vì đã tuổi “xưa nay hiếm”. Nhưng tất cả đều diễn ra tốt đẹp.

Ông đưa cho tôi xem tờ báo Bà Rịa- Vũng Tàu, trang Văn nghệ tháng Tư có bài dài với ảnh ông trên sân khấu biểu diễn, đó như một minh chứng khách quan thành quả lao động nghệ thuật không mệt mỏi của nghệ sĩ. Tôi trân trọng đọc nội dung bài báo, không chỉ tác giả và đồng bào xem nghệ sĩ Văn Tân biểu diễn mà cả những ý kiến tâm huyết của lãnh đạo cấp ủy, chính quyền các địa phương, nhất là ý kiến một thủ lĩnh Đoàn thanh niên cho rằng, tác động những lời nói thiêng liêng của Bác có sức truyền cảm mạnh mẽ qua giọng vang ấm mà nghệ sĩ Văn Tân thể hiện, chắc chắn hiệu quả việc học tập và làm theo Bác ở địa phương sẽ thiết thực, triệt để hơn.

Những câu chuyện xúc động còn được nghệ sĩ Văn Tân kể khi gặp các nghệ sĩ dân ca đồng hương ở TP Hồ Chí Minh, nhất là chuyến thăm, gặp mặt biểu diễn cho cán bộ, chiến sĩ và nhân dân trên mảnh đất thiêng Côn Đảo. Tất cả người dân trên đảo tuy đã từng nghe hay xem hình ảnh Bác  trên phim truyền hình nhưng sân khấu thì đây là lần đầu tiên. 

- Làm gì để tạo ấn tượng mạnh và sâu sắc với khán giả? - Tôi hỏi nghệ sĩ đôi chút về học thuật.

Nghệ sĩ Ưu tú Văn Tân thể hiện hình tượng Bác trong buổi ra mắt CLB Quan họ Bắc sông Cầu của quận Tân Bình (TP Hồ Chí Minh).

- Với tôi, ngoài những tư chất cần có của người nghệ sĩ, được thể hiện vai lãnh tụ Hồ Chí Minh trong niềm yêu thương, kính trọng của muôn dân là một thử thách lớn. Tôi phải tu dưỡng, học tập, nghiên cứu rất nhiều về Người, cả về tư tưởng, đạo đức, tác phong đến luyện giọng, tập từng động tác, cử chỉ sao cho thuần thục, cứ thế tự tôi đặt mốc lần diễn sau phải hơn lần trước.

- Tôi biết, cùng với chương trình đặt sẵn, có những buổi biểu diễn đột xuất, ông làm thế nào để có ngay kịch bản, nội dung phục vụ?

- Trời phú cho tôi trí nhớ và công luyện học của mình, tôi thuộc và nắm bắt sâu sắc nhiều bài phát biểu, nhiều cuộc gặp gỡ, tiếp xúc và những lời căn dặn thấm thía của Bác Hồ. Khi chuẩn bị, tôi nghiền ngẫm các  kịch bản đã được duyệt, vận dụng lời chào cán bộ, đồng bào, chiến sĩ cho phù hợp hoàn cảnh từng địa phương, mỗi ngành và đối tượng phục vụ nhưng tất cả phải nhuần nhuyễn. Sắp tới tuổi 75, trí nhớ giảm nhưng lời thiêng của Bác như thấm vào máu thịt tôi rồi, không thể quên được.

Ngoài đời, tôi cũng thấy điều đó toát lên ở nghệ sĩ Văn Tân, nghỉ hưu nhưng chưa bao giờ tự cho mình nghỉ ngơi. Ông vừa chủ trì, sáng lập Câu lạc bộ Văn hóa Quan họ tỉnh Bắc Giang với 17 CLB Dân ca Quan họ cơ sở trực thuộc. Như vậy càng hiểu rõ sự sáng tạo không ngừng là thước đo lao động nghệ thuật của  người nghệ sĩ, ứng với Nghệ sĩ Ưu tú Văn Tân.

Bích Hà