Nếu như đầu tháng 5, giá lợn hơi trên thị trường đạt khoảng 40 nghìn đồng/kg, tăng 10 nghìn đồng so với trước đây thì tới ngày 30-5, giá lợn hơi ở một số tỉnh đã vượt mức 50 nghìn đồng/kg. Giá lợn xuất chuồng tăng mạnh kéo theo giá thịt lợn và giá con giống cũng tăng đáng kể.

Giá lợn hơi tăng mạnh thời gian qua rất khó lý giải nguyên nhân bởi bấy lâu nay, đầu ra nông sản này phụ thuộc rất lớn vào thị trường Trung Quốc. Trong khi đó, thịt lợn hơi tại thị trường này hiện khá rẻ, đang ở mức 36.000 đồng/kg nên không có lý gì nhập khẩu lợn của Việt Nam với giá cao như hiện nay. Nhu cầu tiêu dùng của thị trường trong nước dịp này cũng không có dấu hiệu tăng đột biến bởi đang giữa mùa nắng nóng.

Có một thực tế là, sau cuộc đại khủng hoảng dư thừa thịt lợn vào năm 2017, đã có hàng nghìn hộ nông dân chăn nuôi nhỏ lẻ bỏ nuôi lợn, để trống chuồng hoặc giảm đàn vì kiệt quệ vốn. Chính vì vậy, số lượng đàn lợn trên cả nước không còn nhiều như thời điểm trước khủng hoảng. Theo số liệu của Tổng cục Thống kê, trong 4 tháng đầu năm nay, tổng đàn lợn cả nước giảm 6,25%; sản lượng thịt giảm 1,2%. Bởi vậy, dư luận đang đặt ra nghi vấn có hay không việc một số doanh nghiệp chăn nuôi lớn, tư thương đang thao túng thị trường, cố tình găm hàng tạo ra sự khan hiếm ảo và lợi nhuận từ việc tăng giá này sẽ  vào hết những đơn vị, cá nhân này?

Bắc Giang là tỉnh có thứ hạng về chăn nuôi trong cả nước. Đàn lợn toàn tỉnh hiện khoảng 1 triệu con (giảm 200 nghìn con so với cuối năm 2016-thời điểm trước xảy ra khủng hoảng thừa thịt lơn), đứng thứ 3 sau Hà Nội và Đồng Nai. Giá lợn hơi tăng thời gian qua là tín hiệu thị trường tốt, thực tế đã có không ít người chăn nuôi hưởng lợi với mức giá đó. Mặc dù vậy, trước sự tăng giá bất thường này và tình hình thị trường chưa thực sự sáng sủa, ngành chức năng đã kịp thời khuyến cáo người chăn nuôi thận trọng khi tái đàn, mở rộng quy mô sản xuất. Lý do là là nếu người dân ồ ạt vào đàn trong lúc giá con giống đang đắt đỏ, ít nhất phải sau 4-5 tháng nữa mới có lợn xuất chuồng. Lúc đó, chưa ai dám bảo đảm giá lợn còn duy trì ở mức hơn 50 nghìn đồng/kg hiện nay. Vì thế, vào đàn ồ ạt lúc này rủi ro sẽ rất cao.

Theo ý kiến của người chăn nuôi và ngành chức năng, giá lợn hơi ổn định ở mức 40-45 nghìn đồng/kg là hợp lý để bảo đảm chăn nuôi phát triển bền vững, còn như hiện nay là cao bất thường. Thịt lợn Trung Quốc và một số nước lân cận (kể cả lợn sống và thịt lợn đông lạnh) có thể tràn vào Việt Nam theo đường tiểu ngạch nếu chính quyền, ngành chức năng không kiểm soát tốt. Đến lúc đó thị trường sẽ có sự xáo trộn mạnh, nhất là ở các tỉnh miền Bắc khi giáp ranh với phía Trung Quốc. 

Kinh nghiệm cho thấy để giảm rủi ro trong sản xuất, các hộ chăn nuôi cần liên doanh, liên kết với doanh nghiệp hoặc thành lập các tổ hợp tác, HTX; ký hợp đồng với các đơn vị cung cấp thức ăn, kiểm soát tốt dịch bệnh; nắm chắc thông tin thị trường, từ đó duy trì quy mô sản xuất hợp lý.

Huy Nam