Bác sĩ tư vấn cho bệnh nhân nghiện ma túy các biện pháp phòng tránh lây nhiễm HIV tại Trung tâm Y tế huyện Tân Yên.

Tiềm ẩn nguy cơ nhiễm HIV

Nhận kết quả xét nghiệm dương tính với vi rút HIV, rời Bệnh viện Đa khoa huyện Tân Yên, N.V.H (đã đổi tên), xã Ngọc Châu, không thể buồn hơn. Anh bần thần nghĩ lại quá trình nghiện ma túy mấy năm qua mà cảm thấy ân hận. Điều làm H day dứt và lo ngại là sẽ bị mọi người kỳ thị, phân biệt đối xử. Đây là nỗi lo không chỉ của riêng người nhiễm HIV mà còn của cả nhiều người có chồng, vợ, bạn tình nghiện ma túy và nhiễm HIV/AIDS. Từ đầu năm đến nay, trên địa bàn huyện có 6 bệnh nhân nhiễm mới đều do tiêm chích ma túy và quan hệ tình dục không an toàn.

Tân Yên có số người nhiễm HIV/AIDS cao thứ ba trong tỉnh (sau TP Bắc Giang và huyện Lục Ngạn). Bác sĩ Vũ Cao Ngạn, Trưởng phòng Khám, điều trị HIV/AIDS (Bệnh viện Đa khoa huyện Tân Yên) cho biết: “Những năm gần đây, tình hình nhiễm HIV/AIDS trên địa bàn huyện có chiều hướng giảm nhưng chưa bảo đảm bền vững, hằng năm vẫn phát sinh bệnh nhân nhiễm mới và có xu hướng trẻ hóa. Đây là gánh nặng bệnh tật bởi quá trình điều trị thường xuyên, suốt đời và chi phí tốn kém”.

Theo đánh giá của Trung tâm Y tế huyện, mô hình dịch HIV/AIDS thay đổi, từ lây truyền chủ yếu qua đường máu (tiêm chích ma túy) sang đường quan hệ tình dục không an toàn chiếm tỷ lệ cao. Điều đó có nghĩa là căn bệnh thế kỷ vẫn diễn biến khó lường. Những người nhiễm mới không chỉ tập trung ở nhóm đối tượng có hành vi nguy cơ cao như trước đây mà xuất hiện nhiều ở những người dễ bị tổn thương như vợ, chồng, bạn tình, con của người nhiễm HIV, nghiện ma túy. Trong khi mới có khoảng 45% bệnh nhân nghiện ma túy có hồ sơ quản lý được điều trị thay thế bằng Methadone. Số bệnh nhân nhiễm HIV được tiếp cận điều trị kháng vi rút chưa nhiều.

Bên cạnh đó, công tác phòng, chống HIV/AIDS trên địa bàn đang đối diện với nhiều khó khăn, thách thức. Từ năm 2017, các tổ chức quốc tế đã dần cắt giảm kinh phí tài trợ miễn phí thuốc kháng vi rút ARV cho bệnh nhân nhiễm HIV/AIDS và sẽ chấm dứt hoàn toàn từ năm 2018. Đây là trở ngại không nhỏ đối với bệnh nhân và gia đình họ. Bởi chủ yếu người bệnh có hoàn cảnh éo le, suy giảm sức lao động, không có việc làm ổn định sẽ khó tự chi trả chi phí điều trị. Đây là một trong những yếu tố làm gia tăng số lượng bệnh nhân kháng thuốc, thất bại trong điều trị, lây nhiễm cho cộng đồng.

Phát hiện sớm, giảm thiểu tác hại

Nắm rõ thách thức này, UBND huyện chú trọng chỉ đạo triển khai các giải pháp khống chế lây nhiễm, giảm thiểu tác hại của căn bệnh truyền nhiễm nguy hiểm. Trung tâm Y tế huyện xác định tập trung nhanh chóng chuyển đổi hoạt động phòng, chống HIV/AIDS chủ yếu dựa vào viện trợ quốc tế sang hình thức lồng ghép tuyên truyền, can thiệp dự phòng lây truyền, phát hiện sớm và thực hiện khám, chữa bệnh cho bệnh nhân nhiễm HIV bằng quỹ BHYT.

Hiện nay, huyện Tân Yên là một trong ba địa điểm trong tỉnh có phòng khám, điều trị cho bệnh nhân HIV/AIDS thuộc Bệnh viện Đa khoa huyện. Tại đây đang tiếp nhận điều trị kháng vi rút (ARV) cho 84 bệnh nhân. Không chỉ tư vấn, điều trị cho bệnh nhân trên địa bàn huyện mà còn thu hút người bệnh ở các huyện, tỉnh lân cận. Nhờ được xét nghiệm, phát hiện sớm, tư vấn và điều trị kịp thời, nhiều bệnh nhân đã ổn định tâm lý, sức khỏe tiến triển tốt.

Bệnh nhân N.T.T, ở thị trấn Nhã Nam chia sẻ: “Lúc mới phát hiện bệnh tôi hoang mang lắm. Nhưng sau khi được bác sĩ tư vấn, người thân trong gia đình động viên, tôi đã mạnh dạn đến phòng khám điều trị. Mỗi tháng đến khám và lấy thuốc một lần. Hiện tôi chưa bị mắc các bệnh nhiễm trùng cơ hội nên sức khỏe vẫn tốt”. Được biết, ngoài người dân trên địa bàn, Phòng khám còn điều trị cho phạm nhân của Trại giam Ngọc Lý. Các bác sĩ cho biết, sau một thời gian điều trị, uống thuốc đều đặn theo chỉ dẫn, phần lớn bệnh nhân đều khỏe mạnh, hạn chế mắc các bệnh nhiễm trùng cơ hội, trở lại lao động, sản xuất, sinh hoạt cuộc sống bình thường.

Đặc biệt, các ngành, đoàn thể phối hợp với cấp ủy, chính quyền địa phương tuyên truyền để người dân hiểu sâu hơn về tác hại của căn bệnh, khuyến khích người dân khám sức khỏe định kỳ, xét nghiệm sớm để dự phòng lây nhiễm. Bệnh viện Đa khoa huyện triển khai xét nghiệm tải lượng vi rút HIV như một xét nghiệm thường quy để mọi người sớm biết tình trạng bệnh tật của bản thân. Bởi thực tế, phần lớn người nhiễm HIV được phát hiện tình cờ từ hệ thống bệnh viện, trong đó chủ yếu bệnh nhân giai đoạn AIDS, đã mắc các bệnh liên quan đến suy giảm miễn dịch. Toàn huyện phấn đấu hướng tới mục tiêu đến năm 2020 có 90% số người nhiễm HIV biết được tình trạng nhiễm bệnh của mình; 90% số người đã được chẩn đoán nhiễm HIV được điều trị ARV; 90% số người được điều trị ARV kiểm soát được số lượng vi rút ở mức thấp.

Minh Thu