Các đại biểu tham quan trưng bày hiện vật khai quật khảo cổ học chùa Mã Yên.

Sau gần 2 tháng, cơ quan chuyên môn khai quật 5 hố (tổng diện tích 200m2) với 7 lớp địa tầng, độ sâu 70 - 80 cm. Tại lớp địa tầng thứ 3 phát hiện hệ thống kiến trúc khu chính điện gồm 3 phần: Thượng điện, ống muống, bái đường. Có 15 chân tảng kích thước lớn, qua cách phân bố chân tảng cho thấy chùa gồm 3 gian 2 chái và 2 hành lang (trước và sau).

Theo nhận định các chuyên gia, công trình có niên đại sớm nhất từ thời Lý - Trần, quy mô kiến trúc lớn, qua nhiều lần tu bổ, sửa chữa. Tuy nhiên nay chùa đã bị sập đổ hoàn toàn. Đợt khai quật phát hiện số lượng hiện vật lớn, thu về Bảo tàng tỉnh 414 mẫu hiện vật thuộc các nhóm: Vật liệu kiến trúc, đồ gốm sứ, sành, kim loại (đinh sắt, tiền đồng), công cụ sản xuất thuộc nhiều thời kỳ. Qua đây cung cấp thêm các tư liệu khoa học quan trọng trong việc nghiên cứu hệ thống chùa tháp thuộc Thiền phái Trúc Lâm ở Bắc Giang.

Từ kết quả trên, các chuyên gia kiến nghị tỉnh Bắc Giang quan tâm xếp hạng, chú ý bảo vệ cảnh quan khu vực di tích theo Luật Di sản Văn hóa. Bảo quản tốt và trưng bày giới thiệu các hiện vật khai quật được đến đông đảo nhân dân, du khách. Trong tương lai có thể mở rộng quy mô khai quật nhằm đánh giá tổng thể công trình. Cùng đó, hướng tới xây dựng ngôi chùa mới trên nền kiến trúc cũ đáp ứng nhu cầu văn hóa tâm linh gắn với phát triển du lịch địa phương; xuất bản các ấn phẩm về di tích nhằm tuyên truyền, giới thiệu, quảng bá, hình ảnh, phát huy tiềm năng du lịch trên địa bàn tỉnh. 

                                            Nguyễn Hưởng